๒๖๐. เจ้าพระยาพระคลังถวายกลองวินิจฉัยเภรี

ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนั้น ประพฤติตามอย่างพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เวลาเช้าเสวยเครื่องว่างแล้วเสด็จออกปรนนิบัติพระสงฆ์ แล้วก็ทรงฟังรายงานคลังมหาสมบัติ แล้วเสด็จขึ้นพระแท่นออกว่าราชการ พระวงศานุวงศ์เข้าเฝ้าพร้อมกันด้วยตำรวจ ทรงไต่ถามด้วยเนื้อความฎีกา ครั้งนั้นเมื่อต้นแผ่นดิน ราษฎรก็ร้องถวายฎีกาได้ต่อเมื่อเวลาเสด็จออกนอกพระราชวัง ภายหลังท่านเจ้าพระยาพระคลังไปทำเมืองจันทบุรี ทำกลองใหญ่เข้ามาถวายเมื่อปีวอกอัฐศก เป็นปีที่ล่วงมาได้ ๑๓ ปี กลองใบหนึ่งทำด้วยไม้รักโต ๑๓ กำ ทรงพระราชดำริว่า ความทุกข์ร้อนของราษฎรที่จะมาร้องถวายฎีกาต่อเวลาเสด็จจึ่งจะร้องได้ ถ้าให้ตีกลองร้องฎีกาได้ทุกวันไม่ต้องคอยเวลาเสด็จออก ก็จะบรรเทาทุกข์ของราษฎรไม่ต้องคอยลำบาก จึ่งพระราชทานชื่อกลองว่าวินิจฉัยเภรี ตั้งไว้ที่ทิมดาบกรมวังทำห้องลั่นกุญแจ เมื่อเวลาผู้ใดจะไปร้องถวายฎีกา กรมวังก็ไปไขกุญแจให้ ครั้นตีกลองแล้วตำรวจเวรก็ไปรับเอาตัวและเรื่องราวมา นำความขึ้นกราบบังคมทูลทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทแล้ว มีพระราชโองการสั่งให้ผู้ใดชำระ ก็ส่งไปตามรับสั่ง ลางทีก็โปรดให้ตำรวจชำระบ้าง ไม่มีเจ้าและขุนนางเป็นใหญ่ในความฎีกา ด้วยทรงไล่เลียงไต่ถามอยู่ทุกเวลาเช้าและค่ำ ตระลาการผู้ชำระก็ไม่อาจพลิกแพลงไปได้

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ