๑๓๘. นักองค์อิ่มจับกรมการเมืองบัตบองและกวาดครอบครัวหนีไปพนมเป็ญ

ฝ่ายข้างเมืองเขมร นักองค์อิ่มได้ความว่า ญวนตั้งองค์แบนเป็นใหญ่ ว่าราชการเมืองเขมรแล้วญวนมากำกับอยู่ ญวนให้พระยาพระเขมรแต่งตัวเป็นญวน เรียกว่าญวนใหม่ ให้ใช้กฎหมายของญวน เขมรไม่ชอบใจพากันระส่ำระสาย นักองค์อิ่มจึ่งคิดว่า ถ้าตัวได้ลงไปถึง ญวนก็คงจะยกตัวขึ้นเป็นเจ้าแผ่นดินเมืองเขมร จึ่งมีหนังสือลับลงไปถึงญวนว่า ตัวสมัครลงไปทำราชการด้วยองญวน ถ้าเคลือบแคลงสงสัยอยู่ จะจับพระยาปลัดพระยายกกระบัตรกรมการเมืองบัตบอง และกวาดครอบครัวลงไปให้เห็นความจริง องญวนก็มีหนังสือขึ้นมาว่าจะชุบเลี้ยง ครั้นณวันเดือน ๑ แรม ๓ ค่ำ[1] เวลาเช้า องค์อิ่มกับบ่าวไพร่เป็นอันมากพากันไปที่บ้านพระยาปลัด องค์อิ่มถือดาบ ๒ มือ ประตูบ้านพระยาปลัดปิดไว้ องค์อิ่มให้เรียกคนในบ้านพระยาปลัดให้เปิดประตู คนซึ่งเฝ้าประตูไม่เปิด พวกองค์อิ่มเอาปืนยิงคนซึ่งเฝ้าประตูตายคน ๑ ไปถูกผู้หญิงในเรือนพระยาปลัดตายคน ๑ แล้วทะลายประดูเข้าไปในบ้านพระยาปลัด พวกองค์อิ่มเอาปืนยิงเข้าไปในเรือน กระสุนปืนถูกภรรยาน้อยพระยาปลัดตาย ๓ คน พระยาปลัดจับดาบวิ่งออกมาจะสู้กับพวกองค์อิ่ม ภรรยาหลวงพระยาปลัดห้ามไว้ว่าอย่าสู้เขาเลย คนข้างเขามาก ถ้าสู้รบลูกเมียจะตายหมดทั้งเรือน พระยาปลัดก็นั่งวางดาบเสีย องค์อิ่มจึ่งให้อ้ายแก้วพี่เมียองค์อิ่ม อ้ายรามโยธาฝรั่งเข้ารีดขึ้นไปจับตัวพระยาปลัดกับภรรยา ๖-๗ คน ครั้นจับตัวพระยาปลัดได้แล้ว ก็ให้จับตัวพระยายกกระบัตร พระภักดีบริรักษ์ พระสาตราธิบดี พระมหาพิมล สมบัติพระคลัง พระบวรนายก หลวงอภัยบุตรพระยาปลัด หลวงภักดีชุมพล หลวงเพ็ชรสงคราม หมื่นภักดี สมบัติพระคลังปลัดคนฝรั่ง เอามาจำไว้ที่บ้านองค์อิ่มกับพระยาปลัดด้วยกัน สมบัติพระคลังนั้นเป็นคนมั่งมีกว่าขุนนางเขมรทั้งปวง องค์อิ่มก็ริบทรัพย์สิ่งของรูปพรรณไปเสียสิ้น แล้วองค์อิ่มจึงสั่งให้พระหลวงขุนหมื่นไปกวาดครอบครัวเมืองบัตบอง เมืองระสือ ประมาณชายหญิง ๕,๐๐๐-๖,๐๐๐ เศษ ไปทางบกบ้างทางเรือบ้าง ออกจากเมืองบัตบองในวันนั้นเวลาพลบ ครั้นไปถึงเมืองโปริสาท องอ้นผู้จึ่งให้แยกครอบครัวที่องค์อิ่มกวาดมานั้นแยกไว้เมืองขลุง เมืองคลอง เมืองตะครอ เมืองลาปะเอีย เมืองบริบูรณ์ ตัวองค์อิ่มกับพระยาปลัด พระยายกระบัตร พระยานราธิราช พระยาโกษา หลวงเสน่ห์นายก กับครอบครัวองค์อิ่ม ๓๐๐ เศษ องอ้นผู้ให้องเดชโปพาลงไปณเมืองพนมเป็ญ เมื่อณวันเดือน ๑ แรม ๑๒ ค่ำ[2]



[1] อังคารที่ ๒๔ ธันวาคม

[2] พฤหัสบดีที่ ๒ มกราคม

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ