๑๗๘. สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมขุนอิศเรศรังสรรค์เป็นแม่ทัพเรือ

ฝ่ายเจ้าพระยาบดินทรเดชา จึ่งมีใบบอกเข้ามาว่า จะโปรดให้ส่งสะเบียงอาหารที่เมืองกำปอด ก็จะแต่งให้นายทัพนายกองมารับขึ้นไป และการที่ว่าจะไปถมคลองขุดนั้น เจ้าพระยาบดินทรเดชาป่วยเป็นไข้จับ ให้คลื่นเหียนอาเจียนแน่นหน้าอก รับพระราชทานอาหารได้วันละ ๑ ช้อน ๒ ช้อน ขอเจ้าพระยายมราชออกไปจะได้คุมทัพใหญ่ แล้วจะให้พระองค์ด้วง พระพรหมบริรักษ์ไปด้วย ได้ทรงทราบจึ่งได้โปรดให้เจ้าพระยายมราชยกออกไปถึงเมืองพนมเป็ญ เมื่อณเดือน ๓ ข้างขึ้น ได้มีตราให้เจ้าพระยายมราชถือออกไป ใจความว่า ทัพเรือนั้นจะโปรดให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ กับจมื่นไวยวรนารถ เป็นทัพใหญ่ ยกออกไปตีเมืองบันทายมาศไว้ ญวนจะได้พะว้าพะวัง ทัพบกจึ่งจะได้ถมคลองได้สะดวก กำหนดทัพเรือจะได้ยกไป ณวันจันทร์เดือน ๓ ขึ้น ๑๓ ค่ำ[๑] เป็นแน่ จึ่งโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ เป็นแม่ทัพใหญ่ ให้จมื่นไวยวรนารถ เป็นแม่ทัพหน้า ไปด้วยเรือกำปั่นเทพโกสินทร์ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ทรงกำปั่นพุทธอำนาจ นายทัพนายกองไปเรือกำปั่นราชฤทธิวิทยาคม อุดมเดช เรือป้อมปักหลั่น มัจฉาณุ บรรทุกข้าวสาร ๖๐๐ เกวียน เกลือ ๑๕๐ เกวียน ไปส่งที่เมืองกำปอดให้จ่ายขึ้นไปให้เจ้าพระยาบดินทรเดชาพวกทัพบกด้วย ให้พระยาอภัยพิพิธคุมทัพหัวเมืองตะวันออก ๕ หัวเมือง เป็นคน ๓,๐๐๐ เข้ากระบวนทัพหลวง เป็นคน ๕,๐๐๐ เศษ ทัพหลวงได้ยกไปเมื่อณวันจันทร์เดือน ๓ ขึ้น ๑๓ ค่ำ