๙๗. ทูตปรุศเซียเข้ามาทำหนังสือสัญญาทางพระราชไมตรี

ครั้นมาถึงณวันพฤหัสบดีเดือน ๑๒ แรม ๔ ค่ำ[๑] พระยามหาอรรคนิกร พระยาสมุทรบุรานุรักษ์บอกขึ้นมาว่า พระเจ้าแผ่นดินปรุศเซียแต่งให้กอนต์เอวเลนเบิกเป็นราชทูตนาย ๑ มิสเตอร์ซานลีใบเซลเป็นอุปทูตนาย ๑ กอนต์เอวเลนเบิกหลานอุปทูตเป็นตรีทูตนาย ๑ กับขุนนางปรุศเซียมาด้วยเรือกลไฟชื่อเปติด กำมะโดดชื่อซุนเดระอาละ มาถึงนอกสันดอน ได้ทรงทราบแล้วจึงโปรดฯ ให้จัดเรือกลไฟเสพย์สหายไมตรีลำ ๑ เรือเขจรชลคดีลำ ๑ ให้พระยาราชานุประพันธ์ ขุนพิทักษคงคา หลวงวิสูตรสาครดิฐลงไปรับทูต ครั้นเรือออกไปถึงเรือรบทูตให้ยิงปืนใหญ่คำนับธงแผ่นดินไทย ๒๑ นัด เรือรับทูตเข้ามาถึงเมืองสมุทรปราการ ทหารปืนที่ป้อมเสือซ่อนเล็บได้ยิงปืนสลุตธงแผ่นดินปรุศเซีย ๒๑ นัดแล้วขึ้นมาถึงณกรุงเทพมหานคร พักที่ตึกแขกเมืองหน้าวัดประยูรวงศ์ วันอาทิตย์เดือน ๑ ขึ้น ๑๓ ค่ำ[๒]

ครั้นณวันศุกรเดือน ๑ แรม ๑๐ ค่ำ เข้าเฝ้าออกใหญ่ณพระที่นั่งอนันตสมาคม ถวายรูปสมเด็จพระเจ้าปรุศเซีย ๑ เครื่องตะแลแกรบสำรับ ๑ พระแสงกระบี่องค์ ๑ เครื่องพิมพ์หนังสือสำรับ ๑ แล้วโปรดเกล้าฯ ตั้งผู้รับสั่งปรึกษาทำหนังสือสัญญากับกอนต์เอวเลนเบิกราชทูต คือพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท ๑ ท่านเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ที่สมุหพระกลาโหม ๑ เจ้าพระยารวิวงศมหาโกษาธิบดี ๑ เจ้าพระยายมราช ๑ พระยามนตรีสุริยวงศ์แทนพระยาวรพงศพิพัฒน์ ๑ รวม ๕ ประชุมปรึกษาทำหนังสือสัญญาด้วยกอนต์เอวเลนเบิกราชทูตที่พระราชวังเดิม กอนต์เอวเลนเบิกแจ้งว่า พระเจ้าแผ่นดินปรอยซินคืออังกฤษเรียกปรุศเซีย ยอมให้กษัตริย์เมืองเหนือๆ ขึ้นไปในพวกพ้องของเมืองปรุศเซียนั้นหลายจำพวกหลายกษัตริย์ เข้าชื่อกันเข้ามาขอทำหนังสือสัญญาด้วยเมืองละฉะบับ คือซอละฟะไรนะและประเทศดอยชะคือเมืองเมกเลนบูร์คสะเอริน ๑ เมืองเมกเลนบูร์คะสะเตรีลิศ ๑ เมืองลุกเซมบูร์ค ๑ เมืองอันฮันตะเดะเซาโกเตน ๑ เมืองอันฮันตะแปรินบูร์ค ๑ เมืองวันเดกแลปีระมอนต์ ๑ เมืองลิปเป ๑ เมืองไมเซนไฮม์ ๑ ที่เรียกในภาษาดอยชะซอละฟะไรนะ คือเมืองเบเวเรีย ๑ เมืองซักโซนี ๑ เมืองฮันโนเวอร์ ๑ เมืองเวอเตมบูร์ค ๑ เมืองบาเดน ๑ เมืองเฮะซินกาสะลี ๑ เมืองเฮะซินการมัสตาศ ๑ และฮัมบูร์ค และประเทศทรินคี เมืองซักเซนไวมาระไอเซนนาค ๑ เมืองซักเซนไมนินเคน ๑ เมืองซักเซนอาละเตมบูร์ค ๑ เมืองซักเซนโคบูร์คโคตา ๑ เมืองฉวาศบูร์คะรูดลสตาศ ๑ เมืองฉวาศบูร์คซนเดอซะรอเซน ๑ เมืองรอยชะใหญ่ ๑ เมืองรอยชะน้อย ๑ ทั้งเมืองปรอนสะไวค์ ๑ เมืองออลเดนบูร์ค ๑ เมืองนาเซาและรีปับลิก คือฟรันกะโฟด ๑ คือเมกเลนบูร์คสะเวะริน ๑ และเมืองเลนบูร์คสะเตรีลิศ ๑ รวม ๒๘ เมือง เป็นสัญญา ๓๖ ข้อรวม ๒๘ ฉะบับ เนื้อความต้องกัน ความแจ้งอยู่ในสัญญานั้นแล้ว เมื่อวันลงชื่อในหนังสือสัญญานั้น ได้ยิงปืนสลุตที่ป้อมวิไชเยนทรประสิทธิ์ ๒๑ นัด ฝ่ายทูตเอาพวกแตรขึ้นมาเป่าประโคมด้วย ฝ่ายที่กำปั่นรบนอกสันดอนก็มีหนังสือลงไปนัดให้ยิงปืนสลุตให้ถูกต้องเวลากัน



[๑] วันที่ ๒๑ พฤศจิกายน ฯ

[๒] วันที่ ๑๕ ธันวาคม ฯ

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ