๕๕. ขุดคลองมหาสวัสดิ์

ในปีนั้น[๑] โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เจ้าพระยารวิวงศมหาโกษาธิบดี พระศรีสมบัติ จ้างจีนขุดคลองขึ้นตำบล ๑ ตั้งแต่วัดไชยพฤกษมาลา ตลอดออกริมศาลเจ้าสุบินตกแม่น้ำเมืองนครไชยศรี ได้ลงมือขุดเมื่อณวันพุธ เดือน ๑๐ แรม ๖ ค่ำ[๒] คลองยาว ๖๗๖ เส้น กว้าง ๗ วา ลึก ๖ ศอก สิ้นพระราชทรัพย์กับเงินยายเงินซึ่งเป็นท้าวเทพอากรเจ้าตลาด เมื่อถึงแก่กรรมบุตรหลานแย่งทรัพย์มรดกเป็นความกัน เมื่อครั้งแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริว่า ท้าวเทพอากรมั่งมีก็เพราะทำตลาด บุตรหลานจะมาแย่งกันมรดกมากนักไม่ชอบ จึงโปรดฯ ให้เจ้าพนักงานพระคลังมหาสมบัติ ไปขนเอาเงินมาไว้ในพระคลัง ๑,๐๐๐ ชั่ง ผู้คนข้าทาสทรัพย์สิ่งของที่เหลืออยู่ ก็โปรดฯ ให้แบ่งปันกันตามผู้ใหญ่ผู้น้อย ครั้นมาถึงแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึ่งพระราชทานเงินรายนี้เป็นค่าแรงจีนขุดคลอง ไม่พออยู่ ๑๐๐ ชั่ง ต้องออกเงินพระคลังมหาสมบัติ อีก ๑ ชั่ง ๑๐ ตำลึงนั้นของเจ้าพระยารวิวงศมหาโกษาธิบดีธารณะ รวมเป็นเงิน ๑,๑๐๑ ชั่ง ๑๐ ตำลึง รวมทั้ง(ขุดแก้)คลองเก่าด้วย ๘ เส้น เป็น ๖๘๔ เส้น ขุดทะลุเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๖ แรม ๑๓ ค่ำ[๓] ปีวอก โทศก พระราชทานชื่อคลองมหาสวัสดิ์

ครั้นณเดือน ๑ ขึ้น ๑๕ ค่ำ[๔] เวลาเช้า เสด็จพระราชดำเนินด้วยเรือกระบวนและเรือแห่ข้าราชการ ขึ้นไปรับพระแสนองค์ ๑ พระไสองค์ ๑ ลงมาจากวัดเขมาภิรตาราม ไปประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถวัดปทุมวนาราม



[๑] ประชุมพงศาวดารภาคที่ ๒๕ ว่า “ขุดเมื่อปีวอก พ.ศ. ๒๔๐๓” แต่ที่นี้ว่าเริ่มแต่ปีมะเสง พ.ศ. ๒๔๐๐

[๒] วันที่ ๑๓ กันยายน ฯ

[๓] วันที่ ๑๓ เมษายน ฯ

[๔] อังคาที่ ๑ ธันวาคม ฯจันทร์ที่ ๔ มกราคม ฯ

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ