๔๗. ทูตฝรั่งเศสเข้ามาทำสัญญา ๓๒ ข้อ

ครั้นมาถึงเดือน ๘ ซา มายิสตี นาโปเลออนอัมเปรอ[๑] พระเจ้ากรุงฝรั่งเศสแต่งให้มองสิเออร์มองติคนี[๒] ราชทูตนาย ๑ มาด้วยเรือไฟชื่อกัสตินัสลำ ๑ ชื่อมาร์โซลำ ๑ เรือใบชื่อกาบรีซีเวอเซอลำ ๑ รวม ๓ ลำ กำมะโดดชื่อโดดโดวิเล พระยามหาอรรคนิกร พระยาสมุทรบุรานุรักษ์ บอกขึ้นมาถึงกรุงเทพมหานคร วันพุธ เดือน ๘ ขึ้น ๗ ค่ำ[๓] ครั้นณวันพฤหัสบดี เดือน ๘ ขึ้น ๘ ค่ำ จึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้เรือลงไปรับมองติคนีกับขุนนางฝรั่งเศสมาด้วยเรือกลไฟลำเล็กของเขาชื่อมาร์โซ ถึงกรุงเทพมหานครณวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑๒ ค่ำ ได้ยิงปืนสลุตธงแผ่นดิน ๒๑ นัดทั้ง ๒ ฝ่าย คราวนั้นที่ตึกรับแขกเมือง กงสุลอังกฤษอาศัยอยู่ และเรือนจากสำหรับรับทูตที่ปากคลองผดุงกรุงเกษมก็ติเสียว่าเป็นเรือนจากไม่สมควร เพราะฉะนั้นจึงให้ขึ้นอาศัยอยู่ที่หอนั่ง บ้านสมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่

ครั้นณวันพฤหัสบดี เดือน ๘ แรม ๗ ค่ำ[๔] เข้าเฝ้าออกใหญ่ณพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ถวายฉากเขียนมีกรอบเหมือนกะจกเท่าคน รูปพระเจ้าอัมเปรอแผ่น ๑ รูปอัมเปรสมเหษีแผ่น ๑ เครื่องมงคลราชบรรณาการ ปืนเปรียมทองกระสุน ๖ นิ้วบอก ๑ รางเกวียนใส่กระสุนดินดำราง ๑ หีบใส่กระสุนแตก ๒ หีบ ใส่ดินดำ ๒ หีบ รวม ๔ หีบ เครื่องม้าเทียมลาก ๔ สำรับ ระย้าแขวนก้าไหล่มีกิ่งเป็นดอกไม้จงกลจานแก้วรองปักเทียน ๒ ชั้น ๆ ที่ ๒ ที่ ๓ เป็นก้านขดไม่มีดอกไม้จงกลระย้า ๑ ฉากแผนที่เมืองปารีสพับ ๑ ฉากอย่างแต่งตัวทหารพับ ๑ ฉากตำราเล่นหมากรุกแผ่น ๑ ตัวหมากรุกหีบ ๑ ถ้ำมองคู่ ๑ หีบใส่รูปชักต่างๆ สำหรับดูถ้ำมองหีบ ๑ ปืนโก๊มีลำกล้องหันยิงได้ ๕ นัดหีบ ๑ หีบแก้วครอบมีนกร้องได้ ๒ นกหีบ ๑ แก้วทับกระดาษใหญ่ ๕ เล็ก ๔ รวม ๙ หีบเทียนสำหรับปักระย้า ๖ หีบ

ของส่วนมองติคนีถวาย ม้าสูง ๒ ศอกม้า ๑ หีบเหล้าหีบ ๑ เครื่องแต่งตัว ๑

ของสมเด็จพระเจ้าอัมเปรอ ถวายพระบาทพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เครื่องดับไฟ ๑ ตู้เขียนฉาก ๑ ปืนโก๊มีลำกล้องหันยิงได้ ๕ นัดบอก ๑ แก้วทับกระดาษ ๑ นาฬิกาตั้ง ๑ กล้องส่องดูของเล็กให้เป็นใหญ่ ๑

ครั้นณวันเดือน ๘ แรม ๑๓ ค่ำ จึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ตั้งผู้รับสั่งให้ประชุมปรึกษาทำหนังสือสัญญาด้วยมองสิเออมองติคนี คือพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท ๑ สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย ๑ ท่านเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ที่สมุหพระกลาโหม ๑ เจ้าพระยารวิวงศมหาโกษาธิบดีที่พระคลัง ๑ เจ้าพระยายมราช ๑ รวม ๕ ประชุมทำหนังสือสัญญาที่พระราชวังเดิม เป็นสัญญา ๓๒ ข้อ เมื่อวันลงชื่อประทับตราหนังสือสัญญานั้น ได้ยิงปืนสลุตที่ป้อมวิชเยนทร์ประสิทธิ์ ๒๑ นัด ฝ่ายฝรั่งเศสก็ยิงปืนขึ้นที่เรือรบสลุต ๒๑ นัด ครั้นทำหนังสือสัญญาตกลงแล้ว มองสิเออร์มองติคนีว่าจะไปทำสัญญากับเมืองญวนด้วย ให้เรือกำปั่นกัสตินัสถือหนังสือบอกล่วงหน้าไปก่อน



[๑] Sa Majesté Napoleon III, L’Empereur des Français, พระเจ้านโปเลียนที่ ๓ บรมราชาธิราชแห่งประเทศฝรั่งเศส ฯ

[๒] มองสิเออร์ ชาร์เลอส์ หลุยส์ นิโกลาส์ มักซีมีเลียง เดอ มองตีญี

[๓] วันที่ ๒๐ มิถุนายน ฯ

[๔] วันที่ ๕ กรกฎาคม ฯ

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ