วันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๐ ดร

บ้านซินนามอน ปีนัง

วันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๔๘๐

ทูล สมเด็จกรมพระนริศฯ

ลายพระหัตถ์ฉบับลงวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ หม่อมฉันได้รับแล้ว ประสบเวลากำลังสาละวนในการแต่งประวัติพระยานครพระราม มิได้ทำการอื่นมาจนวันพฤหัสบดีที่ ๑๗ จึงเขียนจดหมายนี้ให้ทันส่งไปทิ้งไปรษณีย์ในวันนี้

การแต่งหนังสือดูชอบกล เมื่อหม่อมฉันยังเป็นหนุ่มชอบแต่งหนังสือ ๒ เรื่องพร้อมกัน เพราะติดคิดไม่ออกเรื่อง ๑ ก็เปลี่ยนไปแต่งอีกเรื่อง ๑ เอาเวลาว่างคิดแก้ไขที่ติด แต่เมื่อแก่ตัวลงแต่งทีละ ๒ เรื่องในคราวเดียวกันไม่ได้ใจมันพะวักพะวนไม่มีสมาธิ ต้องแต่งทีละเรื่องในเวลาใจฝังอยู่ในเรื่องนั้น

ที่ท่านทรงพระดำริว่าตำแหน่งจตุสดมภ์จะเป็นตำแหน่งสำหรับ​เมือง ตำแหน่งมหาดไทยกลาโหมจะเป็นตำแหน่งสำหรับประเทศนั้น พออ่านก็สะดุ้งใจ ด้วยเห็นว่าเป็นความจริงและมีหลักฐานประกอบด้วย แต่หม่อมฉันไม่เคยคิดเห็นมาแต่ก่อน จะทูลวินิจฉัยในจดหมายฉบับอื่นต่อไป

ที่พวกบาดหลวงเรียกพระเยซูว่า “พระมหาไถ่” นั้น คำไถ่แปลมาจากคำ Redeemer หมายความว่าเป็นผู้ไถ่บาปของมนุษย์

ที่ปีนังเมื่อตรุษจีนปีนี้ มีเหตุร้ายเกิดขึ้นอย่างแปลกประหลาดเมื่อวันชิวอิด วันนั้นเวลาบ่ายมีพวกชาวเมืองไปเที่ยวกันที่สนามชายทะเล Esplanade มาก มิสเตอร์นิวโบลด์ ซึ่งเคยเป็นนายกสโมสรการบินที่ปีนังมาแต่ก่อน ขึ้นเครื่องบินของตนมาจากสนามบิน พอถึงสนามหน้าเมืองก็บินหกคะเมนโลดโผนให้คนดู แต่จะเป็นเพราะเหตุใดไม่ทราบบินลงมาต่ำเกินไป จนไม่สามารถชักเครื่องบินให้กลับขึ้นสูงได้ เลยบินไปโดนคนในรถยนต์และที่เดินอยู่ในท้องถนนตายถึง ๓ คน และเจ็บป่วยก็หลายคน เครื่องบินก็เลยไปตกลงทะเล เผอิญมีเรือกำปั่นหลวงทอดอยู่ที่นั่น เขาเอาเรือเล็กมารับมิสเตอร์นิวโบลด์ขึ้นได้ เป็นแต่บาดเจ็บศีร์ษะะแตกหน่อยหนึ่ง มิสเตอร์นิวโบลด์ไปขึ้นรถแท็กซี่ไปดูคนเจ็บป่วยและศพผู้ตายแล้ว กลับไปออฟฟิศปิดประตูกินยาตายในเย็นวันนั้น ที่สนามหน้าเมืองนั้นเป็นที่หม่อมฉันชอบไปจอดรถตากอากาศเวลาบ่ายแห่ง ๑ ถ้าโดยปกติ​วันนั้นหม่อมฉันคงไปอยู่ที่นั่น แต่เผอิญซุยปี๊คนขับรถขอลาหยุดตรุษจีนวัน ๑ เจ้าชายวิบูลเธอมารับอาสาพาเที่ยว แต่เธอพาไปเสียทางสระน้ำที่ท่านเคยเสด็จไป จึงมิได้ไปสนามหน้าเมืองในวันเกิดเหตุนั้น แต่กรมหลวงสิงห์ได้เสด็จไปและได้ทอดพระเนตรเห็นเครื่องบินหกคะเมนเล่นโลดโผนคิดถึงเจ้าพี่ขึ้นมา กลับไปโดยหวังว่าจะรับพระองค์หญิงประเวศไปทอดพระเนตร พอไปแล้วทางโน้นก็เกิดเหตุ แคล้ววงเสี่ยงภัยไปได้อีกรายหนึ่ง

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด