บันทึกความเห็น กฎมนเทียรบาลพะม่า (ต่อ) (๔)

ราชบัลลังก์

อันชื่อราชบัลลังก์ทั้ง ๘ นั้น ๒ ชื่อคือสีหาสนกับปัทมาสน เปนชื่อแบบเดิมสืบมาแต่ประเทศอินเดีย สีหาสนเปนที่นั่งกษัตริย์ซึ่งเดิมทีเขาจำลักเปนรูปสิงห์ ปัทมาสนเปนแท่นรองพระพุทธรูปพระเทวรูป ซึ่งจำลักเปนกลีบบัว

อีก ๔ ชื่อเทียบด้วยพาหนะพระเปนเจ้า ตรงกับพระราชลัญจกรของเราอยู่สามชื่อ คือ หังสาสน ตรงกับหงสพิมาน คชาสนตรงกับไอยราพต สังขาสนตรงกับสังขพิมาน มยูราสนหมายถึงพาหนพระขันธกุมาร แต่พระราชลัญจกรทางเราไม่มี

อีกชื่อ ๑ มิคาสน ทีจะเห็นรูปที่ทางอินเดียทำพุทธอาสนปางปฐมเทศนาณมฤคทายวัน ซึ่งมีรูปกวางอยู่เชิงแท่นนั้น นำมาเปนชื่อราชอาสน

อีกชื่อ ๑ ภมราสน คืออาสนผึ้งนี้ คิดไม่เห็นวี่แววทางที่มาเลยแปลกหนักหนาอยู่

จำได้เมื่อไปเที่ยวที่เมืองมัณฑเลอยู่แต่ ๒ องค์ คือสีหาสนกับมยูราสนตั้งอยู่ระหว่างฝาแนบกับทวารทั้งสององค์ พระแท่นอยู่นอกห้อง ทางขึ้นอยู่ในห้อง ดังได้พรรณนาไว้แล้วในบันทึกตอนต้น ทรงแห่งราชอาสนก็ทำอย่างที่ช่างไทยเราเรียกกันว่าบัลลังก์ คือมีบัวหงายติดกับบัวคว่ำ แต่ตรงท้องไม้ที่บัวต่อกันเขาทำคอดเข้าไปมาก จนฝรั่งเห็นเปนนาฬิกาซาย

ราชมนเทียรสถาน

​พระราชมนเทียรสถานนั้น ไม่มีสิ่งใดที่ติดใจจะกล่าวถึง แต่ลักษณแห่งเมืองมัณฑเลนั้นติดใจยิ่งนัก จำจะต้องกล่าวชมว่าไม่มีเมืองใดบรรดาที่ได้เห็นมาจะงามเท่า วงกำแพงแลเห็นเปนสี่เหลี่ยมจตุรัศร กำแพงด้านหนึ่งแต่มุมหนึ่งถึงอีกมุมหนึ่งย่อเปนกะเปาะสี่เหลี่ยมยื่นออกมาเปนป้อมหรือหอรบมากหลายมีระยะเปนจังหวะเท่ากัน บนกะเปาะนั้นปักเสาสี่มีหลังคาไม้ทำเปนหลังคามณฑปทาแดง ตรงกะเปาะกลางตัดขาดเปนช่องประตูเข้าออก ก่อกำแพงอิฐเปนลับแลกั้นหน้าประตูกันยิงทำลายบานประตู เมื่อดูไปตามกำแพงด้านหนึ่ง จะเห็นยอดมณฑปสล้างเปนระยะตลอดไปงามยิ่งนัก ห่างกำแพงออกมามีคูกว้างใหญ่มีน้ำเต็มล้อมกำแพงอยู่โดยรอบอีกชั้นหนึ่ง ตรงกลางย่านมีสะพานใหญ่ข้ามตรงเข้าประตูทั้งสี่ด้าน รอบนอกคูออกมามีถนนใหญ่ล้อมอยู่อีกชั้นหนึ่ง ซึ่งจะขับรถชมเมืองได้โดยรอบ และในขอบเขตต์นั้นไม่มีต้นไม้ใหญ่อันจะพึงบังทัศนวิสัยให้เสียงามไปได้แม้แต่น้อยหนึ่งเลย เห็นได้ว่าเปนเมืองใหม่ทำด้วยความคิดกะการโดยรอบคอบ เขาว่าฝรั่งชาติอิตาลีเปนผู้อำนวยการสร้าง

นอกจากเรื่องพระราชวังและเมืองแล้ว ก็ยังมีเหลือที่สงสัยอยู่อย่างเดียวแต่พระศพ เหตุใดจึงฝังบ้างเผาบ้าง เข้าใจไม่ได้เลย ตามประเพณีแห่งชาติ ชาติไหนถือเผาก็เผากันทั้งนั้น ที่ถือฝังก็ฝังกันทั้งนั้น

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ