บทระเบง (ตามที่สืบสอบมาได้)

​โอละพ่อขอถวายบังคม โอละพ่อเทวันมาบอก
โอละพ่อพร้อมกันทั้งปวง โอละพ่อประนมกรทั้งปวง
โดละพ่อกลับซ้ายไปขวา โอละพ่อกลับขวามาซ้าย
โอละพ่อบัวตูมทั้งปวง โอละพ่อบัวบานทั้งปวง
โอละพ่อกลับหน้าเปนหลัง โอละพ่อกลับหลังเปนหน้า
โอละพ่อจะไปไกรลาศ โอละพ่อขวางหน้าอยู่ใย (มีซ้ำ)
โอละพ่อยกออกจากเมือง  
รักแก้วข้าเอยจะไปไกรลาศ รักพี่ข้าเอยจะไปไกรลาศ
รักน้องข้าเอยจะไปไกรลาศ รักพี่ข้าเอยจะไปชมนก
รักน้องข้าเอยจะไปชมนก รักแก้วข้าเอยจะไปชมนก
รักน้องข้าเอยจะไปชมไม้ รักพี่ข้าเอยจะไปชมไม้
รักแก้วข้าเอยจะไปชมไม้  
โอละพ่อขวางหน้าอยู่ใย โอละพ่อหลีกไปให้พ้น
โอละพ่อตั้งตะบะทั้งปวง โอละพ่อโก่งศรทั้งปวง
โอละพ่อแผลงศรทั้งปวง  

บทพระกาล

โอละพ่อสลบทั้งปวง โอละพ่อฟื้นขึ้นทั้งปวง
โอละพ่อยกกลับเข้าเมือง โอละพ่อเรามาถึงเมือง

(จบ)

บทระเบง

บทร้องระเบงตามที่ลสืบสวนได้มานั้น ดูไม่เปนระเบียบ เชื่อว่าผู้เล่นไม่เอาใจใส่ เล่นแต่พอเปนราชการพาให้เลอะเลือนไป ได้ลองจัดให้เปนระเบียบขึ้นดังต่อไปนี้ ผิดถูกไม่ทราบ

​รำถวาย

โอละพ่อขอถวายบังคม โอละพ่อประนมกรทั้งปวง
โอละพ่อบัวตูมทั้งปวง โอละพ่อบัวบานทั้งปวง๑
โอละพ่อกลับซ้ายไปขวา โอละพ่อกลับขวามาซ้าย
โอละพ่อกลับหน้าเปนหลัง โอละพ่อกลับหลังเปนหน้า

เดินดง

โอละพ่อเทวันมาบอก โอละพ่อยกออกจากเมือง
โอละพ่อจะไปไกรลาศ รักแก้วข้าเอยจะไปไกรลาศ
รักพี่ข้าเอยจะไปไกรลาศ รักน้องข้าเอยจะไปไกรลาศ
รักแก้วข้าเอยจะไปชมนก รักพี่ข้าเอยจะไปชมนก
รักน้องข้าเอยจะไปชมนก รักแก้วข้าเอยจะไปชมไม้
รักพี่ข้าเอยจะไปชมไม้ รักน้องข้าเอยจะไปชมไม้

ปะทะ

โอละพ่อขวางหน้าอยู่ใย โอละพ่อหลีกไปให้พ้น
โอละพ่อพร้อมกันทั้งปวง โอละพ่อตั้งตบะทั้งปวง
โอละพ่อก่งศรทั้งปวง โอละพ่อแผลงศรทั้งปวง

พระขันธกุมารสาบ๒

โอละพ่อสลบทั้งปวง โอละพ่อฟื้นขึ้นทั้งปวง

คืนเมือง

โอละพ่อยกกลับเข้าเมือง โอละพ่อเรามาถึงเมือง

ท่าโหม่งครุ่ม

ชื่อท่ารำโหม่งครุ่มตามที่สืบสวนได้มานี้ เปนคำที่มีผู้คิดแต่งแล้วเพื่อให้คล้องจองเพราะพริ้ง คำเดิมคงเปนคำง่าย ๆ อย่างเดียวกับชื่อท่าละคร ได้ลองเดาไว้ดูเล่นเท่าที่คิดได้ ถูกหรือไม่ถูกไม่ทราบ

สืบได้มา เดาชื่อเดิม
ปทุมทองวิมลมาศ บัวตูม
จงกลกาบผกากลิ่น บัวบาน
วายุพินทราร่อน ลมพัด--?
จักรวรรดิงามงอนทรงเครื่อง  
มังกรเยื้องย้ายหาง มังกรฟาดหาง
พระจันทรกุมกรกางกลด พระจันทร์ทรงกลด
เทพประนตประนมกร เทพประนม
พระยากุญชรประสานงา ช้างประสานงา
เมขลาเล่นวลาหก เมขลาล่อแก้ว
รามสุรยกอสุนี รามสุรขว้างขวาน
ไมราพน์อสุรีรำฤทธิ์ ไมราพน์แผลงฤทธิ
พระยาอินทรชิตแปลงกายา อินทรชิตแปลงกาย
องค์ศรีอนุชาเชิดชู พระลักษมณ์ชูศร
หน่อชมพูพานง้างศิลป์  
หน่อนรินทรแผลงผลาญ  
หน่อชมพูพานง้างคิรี  
ราชกระบี่ถวายแหวน หณุมานถวายแหวน
รำแพนปลายพฤกษา นกยูงรำแพน
องค์อินทรเจ้าฟ้าเป่าสังข์ พระอินทร์เป่าสังข์
เทพลังพระสุทธ เทวดารั้งพระสุเมรุ

บทกุลาตีไม้

​บทร้องกุลาตีไม้ จะเปนโคลงหรือกาพย์น่าสงสัย หากเปนอะไรลักษณที่จะเขียนก็ต้องต่างกันดังนี้

ถ้าเปนโคลง๓

ศักดานุภาพเลิศล้ำ แดนไตร
สิทธิครูมอบให้ จึ่งแจ้ง
ฤทธาเชี่ยวชาญชัย เหตุใด นาพ่อ
พระเดชพระคุณปกเกล้า๔ ไพร่ฟ้า อยู่เย็นฯ

ถ้าเปนกาพย์

ศักดานุภาพ เลิศล้ำแดนไตร
สิทธิครูมอบให้ จึ่งแจ้งฤทธา
เชี่ยวชาญชัย เหตุใดนาพ่อ
พระเดชพระคุณปกเกล้า ไพร่ฟ้าอยู่เย็นฯ

  1. ๑. หมายถึงมือประนมไหว้ และเปิดมือจากประนมไหว้ ↩

  2. ๒. เรียกกันว่าพระกาล แต่เห็นควรเปนพระขันธกุมาร เพราะขี่นกยูง และมาต้านทานแทนพระอิศวรซึ่งสิงไกรลาศ ↩

  3. ๓. ระเบียบแห่งโคลงเก่า ย่อมไม่ถือจำนวนคำ สัมผัสสและเอกโทเคร่งเครียดหนัก ↩

  4. ๔. คำ “พระเดชพระคุณปกเกล้า” นั้นเกรงว่าจะหลงไป ถ้าหากเปน “เหตุพระคุณปกเกล้า” จะกินความกันดีขึ้นมาก ↩

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ