บานแพนกหนังสือราชาธิราช

ฉบับพิมพ์ที่โรงพิมพ์บำรุงนุกูลกิจ เมื่อ ร.ศ. ๑๒๑

ศุภมัศดุ พระพุทธศักราช ๒๓๒๘ ปีมะเส็ง นักษัตรสัปตศก พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์พระพุทธเจ้าอยู่หัว เสด็จออก ณ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน ในท่ามกลางเสนาพฤฒามาตย์ราชกระวีมนตรีมุขทั้งปวง เฝ้าฝ่าพระบาทบงกช​มาศยุคลพร้อมกัน ประดุจดวงดาราล้อมพระจันทร์เทวบุตรบนนภากาศ จึงมีพระบรมราชโองการมานพระบัณฑูรสุรสีหนาท ดำรัสเหนือเกล้าเหนือกระหม่อมสั่งว่า เรื่องพระเจ้าราชาธิราช ซึ่งทำศึกกับพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องเป็นมหายุทธสงคราม มีในพระราชพงศาวดารรามัญนั้น ที่แปลออกจากรามัญภาษาเป็นสยามภาษา ถวายสมเด็จพระอนุชาธิราชกรมพระราชวังบวรฯ แปลกเปลี่ยนกันกับที่ได้ทรงฟังสังเกตไว้แต่ก่อน จึงทรงพระราชดำริดัดแปลงข้อความในเรื่องราชาธิราช ที่ยังขาดเหลือค้างเกินอยู่นั้น ให้เรียบเรียงขึ้นเสียใหม่ไว้เป็นสยามภาษา ด้วยพระราชหฤไทยประสงค์จะให้เป็นหิตานุหิตะประโยชน์แก่พระบรมวงศานุวงศ์ข้าทูลลอองธุลีพระบาทผู้น้อยผู้ใหญ่ฝ่ายทหารฝ่ายพลเรือน จะได้สดับน์จำไว้เป็นคติบำรุงสติปัญญาไปภายน่า ข้าพระพุทธเจ้าพระยาพระคลัง ๑ พระยาอินทรอัคคะราช ๑ พระภิรมรัศมี ๑ พระศรีภูรีปรีชา ๑ ข้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกันทั้ง ๔ นาย ขอรับพระราชทานพระบรมราชวโรกาศ เรียบเรียงข้อความในเรื่องราชาธิราชโดยกระแสพระราชบริหาร.