๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๑ น

​ตำหนักปลายเนิน คลองเตย

วันที่ ๒๗ เมษายน ๒๔๘๑

พระยาอนุมานราชธน

หนังสือของทานลงวันที่ ๒๖ บอกคำพวก แล ดู มอง ไปให้ตามที่ค้นได้ ได้รับทราบความแล้ว ขอบใจเปนอันมาก ฉันพอใจแล้วว่า

บง กับ เบิ่ง เปนคำเดียวกัน แล้วเลื่อนไป (บ เปน ม ดุจ ขงเบ้ง ขงเหมง) เปน เมิ่ง และ มอง คำใด ๆ ในพวกเหล่านี้ก็หมายว่า เอาตาไปจรดกับรูป ชื่อว่าดูทั้งนั้น แต่ดูสถานใดหรือดูด้วยมีเจตนาอย่างไรนั้น เปนลักษณะที่ต่อออกไปอีกทีหนึ่ง ต่างพวกก็ใช้คำมีความหนักเบาไปต่างๆ กัน ถูกกันบ้างขัดกันบ้างเปนธรรมดา เปนอันยุติลงได้ว่า คำ ดู แล เบิ่ง บง มอง อะไรเหล่านี้เปนความอย่างเดียวกันทั้งสิ้น จะใช้คำใดก็ไม่มีผิด

เรื่อง ประทัด อยู่ข้างประหลาด ฉันทราบมาทางชะวาเขาเรียก ประดะซัน เฉียดคำไทยเข้าไปมาก นึกว่าคงจะเพี้ยนมาแต่ภาษาจีน จึงสอบถามพวกจีนเพื่อให้รู้คำเดิมแน่ก็ไถลไปไหน ๆ แต้จิ๋วเรียก พ่งเผียว กวางตุ้งเรียก พาวจ๋อง แคะเรียก จี้ผ่าว ให้นึกสงสัยทางเขมรขึ้นมา จึงขอให้ท่านช่วยถามพวกเขมรในหอสมุดก็ได้เสียงไปเสียทางภาษาจีน หาใกล้มาทางประทัดไม่ ท่านให้คำฝรั่งเศส petard ไปดีพิลึก ใกล้กว่าคำชะวาเข้าไปเสียอีก แต่จะถือเอาว่าเปนคำฝรั่งเช่นเดียวกับ ขนมปัง ก็หนักใจ ด้วยประทัดเปนของจีน ไม่ใช่ของฝรั่ง เราซื้อก็ซื้อจากจีน ควรจะได้คำจีนมา