๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๑ น

​ตำหนักปลายเนิน คลองเตย

วันที่ ๓ พฤษภาคม ๒๔๘๑

พระยาอนุมานราชธน

หนังสือของท่าน ลงวันที่ ๓๐ เมษายน ฉันได้รับแล้ว ข้อความในนั้นพูดถึงสิ่งละอันพรรค์ละน้อย แต่อ่านเพลินเต็มที เพราะได้รู้สิ่งที่ไม่รู้ขึ้นหลายอย่าง

พรม เปนอันเดียวกับ ผม รู้คำนี้พอใจหนัก ฉันเคยนึกงมมาแล้วว่า เหตุใดจึ่งเรียก พรม เอา พรหม มาคิดปรับเข้ากันไม่ได้ ที่แท้ไปได้กับผม คือว่าเปนของขน อันไม่เคยคิดไปถึง

เขี้ยว หมายถึงฟันทั้งหมดนั้นติดจะเลว สู้ที่เราหมายกันอยู่ไม่ได้ เราแยกไว้เปนสามอย่าง เขี้ยว หมายถึงฟันแหลม ฟัน หมายถึงฟันคมตัด กราม หมายถึงฟันบด ครบอย่างบริบูรณ์

ว่าย ในภาษาเรามีความหมายต่างกันกับ ลอย มากทีเดียว ว่าย เปนอาการทำให้เลื่อนไป ลอย จะเลื่อนหรือไม่เลื่อนก็ได้

แพ้ เปน ชะนะ นั้นแปลกมากทีเดียว

ประทัด เปนแน่ว่าจะต้องทำด้วยไม้ไผ่ก่อน แม้ในอายุฉันก็ได้เคยเห็นประทัดลม ทำบรรจุในหลอดไม้อ้อแทนห่อกระดาษ ท่านค้นได้คำมลายูว่า petas ถึงจะใหม่ก็ตรงกับคำไทยดีแล้ว เอาเปนแน่ได้ว่าไทยเอาคำมลายูมาใช้

สิ่งที่เรียกชื่อตามเสียงนั้นมีมากนัก มีทุกภาษา เปนสัตวมากกว่าอย่างอื่น ท่านเอาชื่อตุ๊กแกมาเรียงเปนกระบวนแห่ แต่ขาดชื่อที่ไม่ควร​ขาด คือ ตุ๊ดตู่ ได้ยินว่าชาวพายัพเขาเรียกอย่างนั้น คำกล่อมลูกของเราก็มีว่า อ้ายตุ๊ดตู่ อยู่ในรูกะบอกไม้

ฉันจะชวนท่านพิจารณาอีกทางหนึ่ง ชื่อนกซึ่งมีคำว่า กระ หรือ กะ นำ จะเปนหลงตัวสกดคำหน้ามาดอกกระมัง เมื่อศพแม่ฉันอยู่ที่บ้าน ถึงวันจันทร์ซึ่งเปนวันตาย ฉันมีเทศน์กัณฑ์หนึ่งเสมอไป ได้แส่นิมนต์พระที่ไม่เคยฟังท่านเทศน์มาให้เทศน์ ได้พบพระองค์หนึ่ง ท่านจะเปนชาวเมืองใดไม่ทราบ ท่านกล่าวคำที่มีตัวสกดออกเสียงตัวสกดด้วยทุกที จึ่งทำให้เกิดสงสัยขึ้นว่า เช่น นกกระจอก นกกระจิบ นกกระจาบ เหล่านี้ จะเปน นกจอก นกจิบ นกจาบ เท่านั้นกระมัง การหลงตัวสกดนี้เปนไปมาก ท่านคงเคยพบคำที่คนใช้ว่า พยนต์ ตัว พ ที่นำหน้านั้นเปนตัวสกดของคำ ภาพ ซึ่งอยู่หน้าคำ ยนต์ ต่างหาก แต่ออกเสียงว่า ภ่าพะยนต์ จึ่งพาให้หลงไป นี่เปนส่วนเล็กน้อย ที่พลาดมากถึงใช้ในชื่อขุนนางก็มี เช่น ณรงค์ ตัว ณ นั้นเปนตัวสกดของคำ รณ ซึ่งมักใช้นำหน้าเปน รณรงค์ อยู่ต่างหาก อีกพวกชื่อต้นไม้ซึ่งมีอักษร มะ นำ จะหลงมาจากตัวสกดส้ม เช่น ส้มขาม ไม่ใช่ ส้มมะขาม ดอกกระมัง อักษร มะ จะหลงมาได้อย่างหนึ่งก็ หมาก