๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๙ ยส

​กรมศิลปากร

วันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๙

ขอประทานกราบทูล ทราบใต้ฝ่าพระบาท

ข้าพระพุทธเจ้าได้ทำคำนำหนังสือพระราชนิพนธ์ วิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดาร กับเรื่องตั้งพระมหาอุปราชเสร็จแล้ว การทำคำนำเรื่องนี้ ข้าพระพุทธเจ้ารู้สึกอึดอัด ไม่แน่ใจว่าจะเป็นการเรียบร้อย เกรงถ้อยคำที่ใช้จะเป็นการสูงต่ำขาดเกินอยู่บ้าง จึงขอประทานส่งปรู๊ฟมาถวายทอดพระเนตรพร้อมทั้งปกและสารบาญ เพื่อขอพระบารมีปกเกล้าเป็นที่พึ่ง

อนึ่ง ข้าพระพุทธเจ้าได้รับลายพระหัตถ์ลงวันที่ ๒๐ เดือนนี้ ทรงทักว่า คำในพระราชนิพนธ์บางแห่งเป็น พระรัชฎาธิราช บางแห่งก็เป็น พระรัษฎาธิราช ลักลั่นกันอยู่ ขอให้ข้าพระพุทธเจ้าสอบสวนเสียให้ดีนั้น เป็นพระกรุณาอย่างล้นเกล้า คำนี้เจ้าหน้าที่ผู้ตรวจปรู๊ฟรับว่าผ่านไปโดยมิทันได้สังเกต ข้าพระพุทธเจ้าได้สอบกับพระราชพงศาวดารฉะบับพระราชหัตถเลขา ในนั้นเป็น พระรัฎฐาธิราช แต่ในประชุมพงศาวดารภาคที่ ๕ เป็น พระรัษฎาธิราช ซึ่งตรงกันกับบัญชีท้ายเรื่องในพระราชนิพนธ์เล่มนี้ เพราะฉะนั้น ข้าพระพุทธเจ้าจะถือสายกลาง จึงขอประทานแก้คำ พระรัชฎาธิราช ในพระราชนิพนธ์เป็น พระรัษฎาธิราช ทั้งสองแห่ง ที่จริงข้าพระพุทธเจ้าเห็นว่าต้นฉะบับเดิมจะได้ทรงเป็น พระรัษฎธิราช อยู่แล้ว แต่เพราะคัดลอกต่อกันมาหลายทอด ตัว ษ จึงกลายเป็น ช ไปเสียด้วย พยัญชนะสองตัวนี้มีลักษณะคล้ายคลึงกันมาก

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรดเกล้า ฯ

ข้าพระพุทธเจ้า

ขอประทานกราบทูล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงษ์ ทราบใต้ฝ่าพระบาท