๓๐ กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๒ น

ตำหนักปลายเนิน คลองเตย

วันที่ ๓๐ กันยายน ๒๔๘๒

พระยาอนุมานราชธน

เครื่องยอดนั้นนึกขึ้นมาได้อีก ๓ อย่าง

๑. ธรรมาสน์ยอด ที่ไม่มียอดก็ถมไป ทั้งที่มียอดและไม่มียอดก็เรียกกันแต่ว่า ธรรมาสน์ เท่านั้น เว้นแต่จะพูดกันให้เข้าใจแจ่ม ที่มียอดจึงเรียกว่า ธรรมาสน์ยอด

๒. สังเค็ตยอด คือสิ่งซึ่งพระขึ้นไปนั่งสวดได้สี่รูป เปนอันเดียวกันกับ เตียงสวด หรือ ร้านสวด ในการศพ เว้นแต่ทำให้ประณีตขึ้น มียอดดุจปราสาทก็มี ไม่มียอดก็มี ก็เรียกกันแต่ว่า สังเค็ต ที่มีคำว่า ยอด เติมเข้าไปด้วยก็จำเพาะแต่ที่มียอด เปนอย่างเดียวกันกับธรรมาสน์ คำว่า สังเค็ต มาแต่สังคีต และ เครื่องสังเค็ต ซึ่งใช้ในการทำบุญศพ ก็เพราะไปเที่ยวยืมเอาสังเค็ตมาใส่ของหามเข้ากระบวนแห่ศพ สิ่งที่เรียกชื่อว่าสังเค็ตนั้น อาจเห็นตัวอย่างได้ที่พิพิธภัณฑสถาน ที่นั่นมี ตั้งอยู่ที่ปัจฉิมาภิมุข การสวด ๔ รูปขึ้นร้าน ขึ้นเตียง ขึ้นสังเค็ตนั้น เปนการธรรมดาทีเดียว ไม่ว่างานมงคลหรืองานศพก็ทำเช่นนั้น ที่สวดสิบรูปยี่สิบรูปนั้น โอนเอาการฝึกหัดซักซ้อมที่วัดมาทำ ครั้งพุทธกาลมีแต่เลี้ยงพระ ไม่มีสวดมนต์

๓. เมรุ คำนี้เรียกชื่อตามแผนผัง ซึ่งปลูกมีเรือนยอดอยู่กลาง มีคดซ่างปลูกล้อมตลอดจนเปนกำแพง อย่างที่ถูกถ้วนจะต้องเปนล้อม ๗ ชั้น อย่างเดียวกับเขาพระเมรุตั้งอยู่กลาง มีเขาสัตตบริพันธ์ล้อมฉะนั้น ทีหลังลดลงจนไม่มีอะไรล้อมเลยก็คงเรียกว่า เมรุ

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ