๒๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๒ น (๓)

​ตำหนักปลายเนิน คลองเตย

วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๔๘๒

พระยาอนุมานราชธน

จะบอกท่านเรื่องตราเพิ่มเติมต่อไปอีก พวกพ้องเขาตรวจราชกิจจานุเบกษา เขาพบประกาศตราสำหรับตำแหน่ง มีอยู่ในเล่ม ๑๑ ร.ศ. ๑๑๓ หน้า ๓๕๗ เขาคัดมาให้ แต่ฉันไม่ได้คัดสำเนามาให้ท่าน เพราะเห็นว่าระบุบอกมาเท่านี้ ท่านจะดูคัดเอาเองก็ง่ายกว่า ในประกาศนั้นมีว่า

๑. ตราสุริยมณฑล พระราชทานเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ

๒. ตราพระรามทรงรถ พระราชทานเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ

๓. ตราบุษบกตามประทีป พระราชทานเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ข้อนี้ผิดกันไปกับที่ฉันจำได้ ว่าพระราชทานตราพระเพลิงทรงรมาด ที่ฉันจำได้นั้นก็จำได้อย่างแม่นยำ อาจเปนเปลี่ยนก็ได้ แต่ดวงไหนจะเปลี่ยนดวงไหนนั้นไม่ทราบ ว่าแน่ไม่ได้ เพราะจำปีที่พระราชทานตราพระเพลิงทรงรมาดนั้นไม่ได้ มาเปลี่ยนเปนตราเสมาธรรมจักร (ใหม่) อีกหนหนึ่งนั้น คาดได้ว่าเปลี่ยนในรัชชกาลที่ ๖ แน่

๔. ตราจันทรมณฑล พระราชทานเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม มาเปลี่ยนเปนตราพระดุลพ่าห์ ในรัชชกาลที่ ๖ แน่

๕. ตราพระพรหมนั่งแท่น พระราชทานเสนาบดีกระทรวงมุรธาธร

๖. ตรานารายน์เกษียรสมุท พระราชทานผู้บัญชาการทหารบก เข้าใจว่าดวงที่พระราชทานกรมหลวงวงษาไปใช้แต่ก่อน หรือจะเป็นดวงหนึ่งที่ฉันทักมาว่า ทำอย่างเดียวกับตรานารายน์เกษียรสมุทก็เปนได้ ภาย​หลังจึ่งทรงสร้างตรานารายน์ทรงปืนพระราชทานเปลี่ยนใหม่

๗. ตราศรพระขรรค์ พระราชทานผู้บัญชาการทหารเรือ ได้ยินมาเมื่อเร็วๆ นี้เอง ว่าตราชื่อนี้เคยพระราชทานสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ไปใช้ แต่จะเปนดวงนี้ใช่หรือไม่นั้นไม่ทราบ ภายหลังจึงทรงสร้างตรามัตสยาวตารพระราชทานเปลี่ยนใหม่

๘. ตรานารายน์ทรงราหู พระราชทานสภานายกในรัฐมนตรีสภา นี่เปนรู้ขึ้นใหม่

ประกาศนี้ลงวันที่ ๑๗ มกราคม ร.ศ. ๑๑๓ (ในรัชชกาลที่ ๕)