๙๕. เจ้าอนัมก๊กได้เมืองญวนและตั้งตัวเป็นพระเจ้ากรุงเวียตนามยาลอง

ลุจุลศักราช ๑๑๖๔ ปีจอ จัตวาศก[๘๓] เป็นปีที่ ๒๑ ในรัชกาลที่ ๑ เจ้าอนัมก๊กมีราชสาสน์เข้ามาฉบับ ๑ ใจความว่า พระยากลาโหม เขมรซึ่งยกกองทัพออกไปช่วยตีกองทัพไกเซิน ซึ่งล้อมเมืองกุยเยินนั้น ได้จัดให้พระยากลาโหมตั้งค่ายล้อมอยู่กอง ๑ หาได้ใช้ให้รบพุ่งกันเหมือนกองทัพญวนไม่ และขุนนางเขมร พวกพระยากลาโหมหลายคนแจ้งความแก่เจ้าอนัมก๊กว่า พระยากลาโหมไม่ซื่อตรงต่อเจ้าอนัมก๊ก มีหนังสือลับไปถึง วิตีเขาดึง วิตีโดยวง ขุนนางพวกไกเซิน ซึ่งล้อมเมืองกุยเยิน เจ้าอนัมก๊กทราบแล้วก็ไม่อาจจะทำอย่างไรได้ ครั้นตีได้เมืองกุยเยินจับได้งุยทำดกเวียน ถามงุยทำดกเวียนบอกว่า เมื่อพระยากลาโหมมีหนังสือลับไปถึงวิตีเขาดึง วิตีโดยวงนั้น งุยทำดกเวียนเป็นผู้แปลหนังสือต้องกันกับคำเขมรซึ่งแจ้งความแก่เจ้าอนัมก๊ก เมื่อพระยากลาโหม เขมรมีชื่อยกกองทัพกลับมานั้นเจ้าอนัมก๊กได้จัดเงินทองแจกให้แก่พระยากลาโหม เขมรมีชื่อ แต่พระยากลาโหมคุมกองทัพกลับมาเมืองเขมรเสีย ความทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทแล้ว มีพระราชดำรัสสั่งให้พระยาพระคลังมีหนังสือตอบไปถึงเจ้าอนัมก๊ก ใจความว่า ซึ่งเจ้าอนัมก๊กมีหนังสือเข้าไปว่า ได้ยกกองทัพบกทัพเรือ ไปตีเมืองกุยเยินได้แล้ว บัดนี้จะยกกองทัพไปตีเมืองตังเกี๋ย เมืองเว้นั้นถ้าราชการหนักเบาประการใดจงบอกเข้ามาให้แจ้ง และซึ่งพระยากลาโหม เขมรมิได้ซื่อตรงต่อเจ้าอนัมก๊ก ความข้อนี้นักเตียง นักเภา เขมรมีชื่อ ๕ คน ในกองทัพพระยากลาโหมหนีเข้ามา ให้กราบบังคมทูลพระกรุณาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวว่า เจ้าอนัมก๊กจับพระยากลาโหมว่าพระยากลาโหมมีหนังสือลับถึงแม่ทัพไกเซิน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตรัสถามว่าจริงหรือไม่จริง เขมรมีชื่อกราบทูลว่าจริง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทราบอยู่แล้ว ถึงพระยากลาโหมจะเข้ามากราบทูลประการใดก็หาทรงเชื่อไม่อย่าให้เจ้าอนัมก๊กวิตกเลย และพระยากลาโหม เขมร ทำทั้งนี้โทษผิดหนักหนาเจ้าอนัมก๊กอดออมไม่ถือโทษแล้ว ซํ้าให้เงินทองแก่พระยากลาโหม เขมรมีชื่ออีกนั้นขอบพระทัยเจ้าอนัมก๊กยิ่งนัก เมื่อพระยากลาโหมเข้ามาแจ้งราชการ ณ กรุงแล้วพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทำโทษ ในปีนั้นเจ้าอนัมก๊กมีพระราชสาสน์ส่งมาทางเมืองเวียงจันทน์อีกฉบับ ๑ บอกว่าได้เมืองเว้ เมื่อ ณ เดือน ๗ ขึ้นค่ำ ๑ ได้เมืองตังเกี๋ยเมื่อ ณ เดือน ๘ แรม ๖ ค่ำ ยกตัวขึ้นเป็นเจ้าแผ่นดินใหญ่ใช้ยี่ห้อว่า ยาลอง ปีที่ ๑ ลงชื่อในพระราชสาสน์ว่า ดึกกวางเทือง ตั้งแต่นั้นก็มิได้ส่งต้นไม้ทองเงินเข้ามาเหมือนแต่ก่อน