- เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๓
- พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๓
- มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๓
- กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๓
- สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๓
- กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๓
- ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๘๓
- พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๘๓
- ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๓
- มกราคม พ.ศ. ๒๔๘๔
- กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๔
- มีนาคม พ.ศ. ๒๔๘๔
- เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๔
- พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๔
- มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๔
- กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๔
- สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๔
- ภาคผนวก
- ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๘
- ๒๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๐ น
- ๓๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๐ ดร
- ๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๐ น
- ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๐ น
- ๒๔ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๗๒ น
- ๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๒ น
- ๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๒ น
- ๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๒ น
- ๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๕ น
- ๒๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๗ น
- ๒๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๗ ปสศ
- ๓ มกราคม พ.ศ. ๒๔๗๘ น
- ๒๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๘ ยส
- ๒๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๘ ว
- ๑๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๘ ว
- ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๙
- ๑๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๘ ยส
- ๑๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๘๓ ว
- ผู้พูดกับผู้ฟัง
- คำแบบ
- เรื่องจำนวน
๒๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๔ ยส
กรมศิลปากร
วันที่ ๒๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๔
ขอประทานกราบทูล ทรงทราบใต้ฝ่าพระบาท
ข้าพระพุทธเจ้าได้รับลายพระหัตถ์ลงวันที่ ๑๙ เมษายน ตรัสว่าเจ้าภาพศพหม่อมหวน จักรพันธ์ ไม่ชอบหมายรับสั่งรัชชกาลที่ ๔ จำเป็นจะต้องหาเรื่องใหม่ให้ ทรงเห็นว่าต้นฉะบับที่จะนำไปตีพิมพ์ จะต้องเป็นไป ๓ ทาง คือ (๑) เรื่องเมืองเพ็ชรบุรี (๒) เรื่องเจ้าพระยาสุรพันธ์ กับ (๓) เรื่องสมเด็จกรมพระจักรพรรดิพงศ์ ข้าพระพุทธเจ้าได้ค้นหาเรื่องสำหรับจะตีพิมพ์ตามแนวที่ตรัสนี้แล้ว
เรื่องเมืองเพ็ชรบุรี มี ประชุมกลอนนิราศเมืองเพ็ชร หอสมุด ฯ ตีพิมพ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๐ อยู่เรื่องหนึ่ง คิดด้วยเกล้า ฯ ว่า เล่มนี้เหมาะ ข้าพระพุทธเจ้าขอประทานถวายต้นฉะบับมาพร้อมกับหนังสือฉะบับนี้ เรื่องเจ้าพระยาสุรพันธ์ เมื่อคราวงานศพของท่าน ได้ตีพิมพ์เรื่องประพาสต้น หนังสือเรื่องนี้ต่อมาได้พิมพ์ซ้ำอีกหลายครั้ง ไม่เหมาะที่จะตีพิมพ์อีก เรื่องสมเด็จกรมพระจักรพรรดิพงศ์ มีบทละครเรื่องตองตอย ต้นฉะบับเป็นตัวเขียนเล่มสมุดไทย มีลบเลือนอยู่ลางหน้า จดไว้ว่าสมเด็จกรมพระจักรพรรดิพงศ์ทรงนิพนธ์ หนังสือเรื่องนี้เป็นเรื่องตลกขบขัน ทำนองเรื่องเอ็งปะติ๊งห้าว แต่หนักกว่า ไม่เหมาะแก่การพิมพ์ให้แพร่หลาย และจะเป็นพระนิพนธ์แน่หรือไม่ ก็ไม่ทราบเกล้า ฯ นอกนี้มีพระนิพนธ์โคลงสุภาษิตในหนังสือวชิรญาณวิเศษ เพียง ๒ - ๓ บทเท่านั้น ไม่พอจัดตีพิมพ์ถึงเป็นเล่มได้ ทั้งนี้การจะควรสถานไรแล้วแต่จะทรงพระกรุณา
ควรมิควรแล้วแต่จะโปรดเกล้า ฯ
ข้าพระพุทธเจ้า