พระคัมภีร์พราหมณ์ศาสตร์ทวาทสพิธี

​พิธีสมโภชขึ้นพระอู่

สิทธิการิยะ ตำราสมเด็จพระเจ้าลูกเธอจะขึ้นพระอู่ทอง ให้เจ้าพนักงานแต่งเสาพระอู่ทอง ยอดเสาเม็ดนั้นลงรักปิดทอง ลำเสาแลฐานนั้นทาชาด เอามาส่งให้ชาววัง ๆ ยกเข้าไปตั้งในที่เสด็จขึ้นพระอู่นั้น แล้วเจ้าพนักงานชาวในไปเชิญเอาพระอู่ทองมาจากเจ้าพนักงาน มาแขวนที่เสาพระอู่สายแขวนสายชักแล้วด้วยไหม ๓ เกลียว แล้วพนักงานแต่งบายศรีทอง ๒ สำรับ เครื่องบายศรีครบแล้วตั้งแว่นเวียนเทียนเครื่องนมัสการบูชา ได้เพลาฤกษ์ดีแล้วให้พ่อพราหมณ์โหราพฤฒาจารย์อ่านพระเวทพระมนต์ บูชาเทวดาแล้วจึงเชิญเสด็จพระราชกุมาร พระราชธิดาขึ้นพระอู่ทอง แล้วให้พระพี่เลี้ยง พระแม่นม ช้าข้างละ ๗ ท่า ช้ากล่อมข้างละ ๗ คำ บทต้นว่าคนละคำ ว่า

​แล้วให้สมโภชเวียนเทียนโดยทักขิณาวัตร ๗ รอบ ๙ รอบ ๑๑ รอบ แล้วให้เชิญพระราชกุมาร พระราชกุมารี ลงจากพระอู่ทอง เชิญเสด็จขึ้นพระอู่ผ้า แกว่งช้าไปตามประเพณีบูราณเถิด ธรรมเนียมบูราณราชประเพณี โหรแลพราหมณ์ให้รับพระราชทานผ้าขาวคนละผืน เงินคนละ ๖ บาทตามประเวณีแต่ก่อน แล

พิธีสมโภชจรดปัถพี

ตำราจรดปัถพีให้เจ้าพนักงานก่อแท่น กว้าง ๔ ศอก ๔ เหลี่ยมจตุรัส สูง ๕ ชั่วแผ่นอิฐถมดินให้เต็มแท่น (ปราบ) ให้ราบ เกลี่ยทรายให้เสมอ แล้วทำปะรำสูง ๖ ศอก สะกัดเพดาน ทำราชวัติยาว ๓ ศอก สูง ๒ ศอก ให้ทำ ๘ แผ่นทาแดงไม่มีตีนกุ้ง ทำฉัตรเบญจรงค์สูงสมควรจงได้ ๑๒ คัน ทำฉัตรทอง ๘ ฉัตร เงิน ๘ ฉัตร นาค ๘ ฉัตรห้อยย้อยด้วยพวงดอกไม้ แลต้นกล้วย อ้อย ดอกหมาก ดอกมะพร้าว ใส่ราชวัติ เจ้าพนักงานเอาเสื่ออ่อนคันธาปูล่าง เจียมปูบนเสื่อ กลางแท่นนั้นแหวะกลางกว้าง ๘ นิ้ว ยาว ๑๒ นิ้ว เอามูลโคทาบางๆ แต่สมควรพอแห้ง แล้วให้กรมนครบาลทำบัตรกว้าง ๑๒ นิ้วจัตุรัส ๒ บัตร (สำหรับบูชา) พระภูมิอัน ๑ แม่ซื้ออันหนึ่ง บัตร ๓ เหลี่ยมอัน ๑ (สำหรับบูชา) กรุงพาลี (บัตร) กว้าง ๖ นิ้วจัตุรัส ๘ บัตร (บูชาเทวดา) ครบทั้ง ๘ ทิศ เครื่องผักพล่าปลายำแต่งใส่บัตร เครื่องกระยาบวด ธูปเทียนข้าวตอกดอกไม้ ​แล้วเอามาส่งให้โหร รับเอามาบูชาเทวดาทั้ง ๘ ทิศ (บัตรสำหรับ) พระภูมิกรุงพาลีฝังบัตรตาม (วันข้าง) ขึ้นหงายบัตร (วันข้าง) แรมคว่ำบัตร แต่บัตรแม่ซื้อเอามาแขวนไว้ที่ราชวัติ แต่บัตรเล็กๆ นั้นรายรอบตามทิศทั้ง ๘ ทิศ ให้เจ้าพนักงานแต่งบายศรีจอง ๒ สำรับ เครื่องบายศรีและเครื่องนมัสการเทวดาครบ ให้โหรและพราหมณ์รับบูชาอ่านพระเวทพระมนต์ ครั้นได้ฤกษ์ดีให้ (พระราชกุมาร) ทรงจรดปัถพี ๓ หน ๓ อย่าง แล้วเชิญเสด็จยังตำหนัก ได้ฤกษ์เพลาบ่ายให้สมโภชทำขวัญประโคม มโหรีปี่พาทย์ฆ้องชัยแตรสังข์ตามประเพณีบูราณแต่ก่อน โหรแลพราหมณ์ได้รับพระราชทานผ้าขาวคนละผืน เงินคนละ ๖ บาท ตามตำราสำหรับแผ่นดินนั้น แล