๙๓

เมืองสงขลา

วันที่ ๙ สิงหาคม

เวลาย่ำรุ่งเลื่อนเรือมาทอดในเกาะหนู พระยานคร พระยาสงขลา พระยาพัทลุง พระวิจิตร พระทิพกำแหง พระพิศาลสงคราม หลวงบริรักษ์ภูเบนทร์ลงมาในเรือ^๖๘รับรายงารแล้ว เวลา ๕ โมงขึ้นบก เพราะจะรอให้บ่ายจึงจะเที่ยวตลาด ขึ้นท่าจวนแตไม่พักบ้านพระอนันต์^๖๙ มีพระมารับ ๔๓ รูป กรมการกำนันบ้านพร้อมกันอ่านแอดเรส ถวายเงินพระ รับพวกผู้หญิงแล้วไปพักที่บ้านพระยาสงขลา ซึ่งพระวิจิตรอยู่กินเข้าแลรับของถวายที่นั้นจนเวลาบ่ายเกือบ ๔ โมงไปตลาด ที่ตลาดตกแต่งซุ้มใบไม้ต่าง ๆ มากจนสุดถนนถึงสุเหร่าแขก พวกแขกออกมารับให้เงิน ๒๐๐ เหรียญสำหรับปฏิสังขรณ์สุเหร่า แล้วเดิรไปทางถนนสายในแวะวัดมัชฌิมาวาส พระภัทรธรรมธาดาเหลวไหลต้องเรียกไปบางกอก ถวายเงินพระแล้วเดิรผ่านน่าวัดดอนแย้วัดเลียบไปเลี้ยวลงถนนกลางแล้วเลี้ยวลงถนนตลาด ออกประตูไปดูตลาดริมน้ำ ที่เขาก่อแท่นริมกำแพงสำหรับนั่งขายของ เดิรไปจนสุดตลาดข้างตวันตกแล้วกลับขึ้นมาข้างตวันออกจนถึงประตูช่องกุฏิโรงภาษี เดิรผ่านโรงภาษีมาออกตรงบ้านหลวงบริรักษ์ แวะดูน่าบ้านหลวงบริรักษ์แลบ้านพระยาวิเชียร ชุ่ม แล้วกลับมาลงเรือที่น่าจวน ศาลาที่เขาตังกวนทำแล้วเสร็จ เขาเตรียมจะให้ฉลอง แต่ไม่มีเวลาเลยกลับลงมาเรือ ออกเรือเวลาพลบ

มาเมืองสงขลาคราวนี้ นับเปนครั้งที่ ๙ ที่ ๑ ตามเสด็จมาเมืองนครศรีธรรมราช ที่ ๒ ตามเสด็จเมืองตานี ที่ ๓ ไปบัตเตเวียคราวแรก ที่ ๔ กลับจากกาลกัตตา ที่ ๕ แม่เล็กเจ็บ ที่ ๖ ไปเมืองตรังกานู ที่ ๗ ไปเมืองตานี ที่ ๘ เดิรทางไปเมืองกระอ้อมรอบแหลมมลายู ที่ ๙ คราวนี้