๒๓

เมืองบัตเตเวีย

วันที่ ๓๑ พฤษภาคม

เข้าไปวัดโรมันกาทอลิกเรียกว่าวัดอะไรลืมเสียแล้ว โบถเดิมพัง ทำแต่โรงขึ้นไว้ อาชบิชอบออกมารับถึงที่รถจอด ในโบถคนเต็มแน่นไปทั้งนั้น เขาจัดที่ให้นั่งตรงน่าออลเตอร์ มีที่สำหรับคุกเข่า ใช้เบาะกำมหยี่แดงปักทองทั้งที่คุกแลที่ซบหน้า บาดหลวงที่ทำพิธีสามคนกับตาเถรอิกคนหนึ่งเณรอิก ๖ คน มีโคมแห่มาคู่หนึ่ง ถืออะไรต่าง ๆ มีหม้อธูปแกว่งเปนต้นอิก ๒ คน ทำอะไรบ้างเข้าใจไม่ได้ เพราะเข้าไปในโบถแล้วจะพูดไม่ได้ก็อยู่ใน “ยมัมหโข” ก่อนแล้วบอกวัตร์ บรรดาคนที่เข้าไป ต่อไปอิกสวดเปนตอน ๆ สลับกับควาย ๑ (คือพวกคนร้อง มิใช่กระบือ) ซึ่งอยู่ตรงประตูโบถเข้ามา จะเล่าไม่ถูกว่าทำอะไรบ้าง แต่ดูพิสดารยิ่งกว่าพระญวน มีย้ายไปยักมาเปลี่ยนแล้วเปลี่ยนเล่า ประมาณสักชั่วโมงหนึ่งจึงได้แล้ว ที่ตั้งพระนั้นเปน ๕ หย่อม กลางเปนพระเยซูตรึงไม้กางเขน แลนักบุญสองข้าง เปนรูปพระเยซูหย่อมหนึ่ง เปนอะไรไม่รู้อิกหย่อมหนึ่ง ต่อออกไปอิกเปนรูปมาเรียกับเซนต์ปอล แต่ที่เซนต์ปอลไม่ได้จุดไฟ ต่อออกมาแล้วจึงได้ความว่ามีคำให้พรกิงแอนกวีนแลรอยัลแฟมิลีเมืองไทยหลายหน เมื่อฟังอยู่นั้นไม่มีร่องรอยที่จะพึงเข้าใจได้เลย ท่านบาดหลวงผู้ใหญ่นั้นเสียงอยู่ข้างจะกว้างขวางดี มีถุงผูกปลายไม้มาเรี่ยราย แดงถุงหนึ่งดำถุงหนึ่ง เราไม่รู้ว่าเค้าว่าเขาจะเรี่ยรายสองถุง เอาผ่าลงไปในถุงแดงหมด ภายหลังจึงได้ความว่า ถุงหนึ่งสำหรับวัดถุงหนึ่งสำหรับโป๊บ เขาจะไปแบ่งภายหลัง วันนี้เหนื่อยอ่อนเต็มทีนอนหลับ เย็นไปวอเตอลูแปลนเปนวันเขามีแตรวงคนประชุมกันมาก เรื่องฟังแตรเลิกกลายเปนดูเรา จนพวกแตรก็พลอยมาดูด้วย เลยเปนอันไม่ได้เป่าแตรจนกลับมา ขับรถต่อไปอิกจนค่ำจึงกลับมาบ้าน วันนี้นัดท่านกรมการผู้ใหญ่ผู้น้อยทั้งผัวทั้งเมียมาหาเพื่อจะขอบใจที่เขารับรองที่นี่ ได้นั่งโยกวิลันดากันอยู่จน ๒ ทุ่ม วันนี้ติดตรากันทั้งนั้น เพราะตั้งวินัยกรรมว่าโฮเต็ลเปนพระราชอาณาเขตร์ดูปลื้มกันเต็มที่ กินเข้าแล้วไปที่คลับคองคอเดียดูวิ่งล้อสเกติงริงก์ เดิมจะแต่งตามธรรมเนียม พวกทหารเขาขอให้แต่งทหารขาวรับรองเหมือนวันก่อน เขาเล่นกันกับพื้นศิลาดูงามกว่าเต้นรำ แลในคลับเย็นสบายด้วย มีล้ม ๓ คน ดูอยู่จน ๕ ทุ่มเศษกลับมาเอาซองสิกาเรตทองคำที่ใช้อยู่ให้กงซุล เพราะเขาอุส่าห์เหน็ดเหนื่อยมาก