๖

(ตอนที่ ๒ เสด็จประทับเมืองสิงคโปร์)

เรือมหาจักรี

วันที่ ๑๔ พฤษภาคม

ยอนแอนเดอซันลงมาที่เรือแต่โมงเช้า การทั้งปวงเปนอันตกลง ตลอด ๒ โมงเช้าเลื่อนเรือเข้ามาที่ท่า มีเรือรบ ๓ ลำแต่งเรือแลสลุตตอบที่เรือมหาจักรี

เซอชาลส์มิชเชล มิศเตอรสเวตเตนฮัม^๑๘ โกโลเนียนสิเกรตารีปลัดกับเอดิกงคนหนึ่งลงไปในเรือ เจ้าเมืองดูเปนคนแก่แล้วอาการเปนคนพูดตรงๆ กิริยาดีอย่างผู้ใหญ่ไม่ทำอาการภาคภูม ไม่เห็นได้เลยว่าทำไมจึงมีคนติเตียนไม่ชอบ มิศเตอร์เดอบุนเซนเห็นจะบอกมาดูรู้เรื่องราวตลอดจนถึงให้ใครเปนล่ามก็ไม่ยอม อ้างว่ามิศเตอรเดอบุนเซนว่าพูดอังกฤษได้ เวลาเจ้าเมืองกลับมีสลุต รอให้คนกินเข้าแล้วขึ้นบกเวลา ๕ โมงครึ่ง โกโลเนียนสิเกรตารีกับเจ้าท่ารับที่ตพาน ขึ้นไปเยี่ยมตอบที่คอเวอนเมนต์เฮาส์ เมื่อพูดถึงซุลต่านยโฮคนใหม่ดูเขารักใคร่มาก แนะนำให้รู้จักแล้วคิดจะให้ไปเมืองยโฮด้วย กลับมาเรือนหริกัน เขาจัดดีพอใช้ เฟินขนนกงามเพลิดเพลินจนต้องไม่ขึ้นเรือนก่อน กินเข้ากลางวันพร้อมด้วยเจ้านายขุนนางแต่กับเข้ามากเหลือเกิน สองชั่วโมงแล้วยังไม่หมดต้องขอลุก โกลาหลกันด้วยเรื่องขนของอึงเต็มทีจนเย็น

บ่าย ๕ โมงเลดีมิชเชลท่านผู้หญิงเจ้าเมืองกับมิศซิสมอเรียเมียลิยิสเลติฟเคานซิลเลอคนหนึ่งมาเยี่ยมแม่เล็ก^๑๙ มิศเตอร์ไอซีมองเคอเปนคลังหัวเมือง อยู่มาตั้งแต่เรามาคราวก่อน พบกันทุกคราวที่ไปถึงสิงคโปร์มาลงชื่อในสมุดเวลาไม่อยู่ แล้วไปเที่ยวโบเตนนิกเกอลกาเดน มิศเตอร์แอนเดอซันติเตียนว่ารักษาไม่ดีเลย แต่ที่จริงก็เปนอยู่บ้าง ที่สวนนี้เลวไปกว่าแต่ก่อน จะหาเฟินดีสักต้นหนึ่งไม่มี เดิรกลับมาขึ้นรถที่ประตูสวน กินเข้าเย็นมีคนที่มาหากินด้วยหลายคน คนเหล่านี้ลงไปที่เรือคือพระเสนีณรงค์ฤทธิ์ รายามุดาเมืองไทร เจ้าพระยาไทรเจ็บมาไม่ได้ มิศเตอร์นิวเบราเนอกงซุลปินัง จีนเต๊กซุน พระยาระนอง พระยารัษฎา หลวงบริรักษ์^๒๐ สามคนนี้นอนอยู่น่าเรือน กินเข้าแล้วไปเที่ยวอิก อยู่ข้างจะเหนื่อย มิศเตอร์แอนเดอซันเต็มอ่อนทีเดียว มากินเข้าไม่ไหว ตกลงเปนนุ่งกางเกง เพราะไม่เห็นมีใครรู้สึกว่าเรานุ่งผ้า ร้อนเต็มทนฝนไม่ตกมา ๑๕ วันแล้ว ที่เรือนนี้ว่าเปนที่เย็นแล้วแต่กลางวันยังร้อนเต็มที สบายแต่มาอยู่ห่างไม่ได้ยินเสียงรถม้าผู้คนอื้ออึง อยู่ในเมืองเต็มทนจริงๆ กงซุลเปนคนกว้างขวางแลเอื้อเฟื้อดีนัก ถ้าไม่ได้กงซุลคนนี้แล้วเห็นจะเอาดีเช่นนี้ไม่ได้