๓๐

เมืองการุต

วันที่ ๗ มิถุนายน

ไปนั่งกินเข้าต้มข้างเฉลียงห้องนอนแดดร้อนเต็มที วันนี้ไม่ได้แต่งตัวออกมานั่งเขียนหนังสือในห้อง ร้อนจนเหงื่อตกโทรมทีเดียว ออกปวดหัวด้วยเปนเสมหะปะน่าอกมาแต่วานนี้ ทนไม่ไหวต้องเปลี่ยนห้อง ตกลงเปนทำอะไรไม่ได้อีกจนเย็นขึ้นรถไปจิปานะ ทางแต่โฮเต็ล ๔ ไมล์ ข้างหลังมีปลูกอ้อยแลสระปลาตลอดไปทั้งนั้น สระหนึ่งกว้างอยู่ในราวเส้นหนึ่งสี่เหลี่ยมน้ำตื้น ๆ มีน้ำไหลมาเปลี่ยนกันอยู่เสมอ การเลี้ยงปลาเปนการทำมาหากินอย่างหนึ่ง ถนนทำในหมู่บ้านกว้างหน่อยหนึ่งแล้วเรียวเข้าไปทุกที แต่เขารักษาดีเพราะที่นี่ไม่ได้เกณฑ์ ๗ วันครั้งหนึ่งเช่นที่อื่น คือไม่ยอมรับเงิน ๖ กิลเดอแทนเกณฑ์ให้ทำถนนจริง ๆ แต่เกณฑ์ปีละ ๒๐ วันเท่านั้น ตามเรือนมีนำเบอร์แลตามถนนก็มีแท่งหินเขียนนำเบอร์วางรายไป ระยะหนึ่งทำครัวหนึ่งมากบ้างน้อยบ้างตามที่น่าบ้านของตัว ใครอยู่ถนนใหญ่ก็ถูกทำมากที่ถนนเล็กก็ถูกทำน้อย ที่เมืองนี้มีคนทั้งแขกทั้งเจ๊ก ๓๐๐๐ ฝรั่งประมาณ ๕๐ คน มีตึกแต่เรือนเรสิเดนต์กับรเด่นอธิปติ แลโรงเรียน คลับ วัดกับบ้านฝรั่งน้อยหลัง นอกนั้นเปนฝาแผงทั้งนั้น ไม้ไผ่งามนักถ้าทำเรือนอย่างไทย ๆ แล้วไม่มีอะไรขัดขวาง เราปลูกห้องอาบน้ำใหม่ประเดี๋ยวเดียวก็แล้ว ตามถนนกั้นรั้วไม้ไผ่ขัดทาขาวรับเสด็จตลอดไป ที่บ้านเรสิเดนต์ถึงปักธงช้างขึ้นอีกเสาหนึ่ง มีห้างแลโฮเต็ลเล็กหลายหลัง คนที่นี่เปนชาติซุนดาทั้งนั้น พูดมลายูไม่เข้าใจเลย เรือนใช้พื้นสูงกว่าดินศอกเศษพอลมเดิรลอดใต้เรือนได้ ผู้ชายสวมเสื้อสีมาก ไปตามทางเห็นเขาเปนสี่ด้าน คือด้านน่าเขากันตัวร์ อิกด้านหนึ่ง เขากระจัก อิกด้านหนึ่ง จิกออไร อิกด้านหนึ่งเปปันดา ยังเขาแรกเปนเขาไฟซึ่งสงบมา ๕๐ ปีแล้ว แต่ลาวายังตกเกลื่อนกลาดอยู่ตามพื้น แลเปนทางดำโต ๆ ตามน่าเขาน้ำร้อนบ่อล่างร้อน ๑๑๕ ดิกรีไม่มีหลังคา อิกแห่งหนึ่งเปนสองสาย ๆ หนึ่ง ๑๑๕ สายหนึ่ง ๘๕ รวมกันในอ่างนี้มีฝาแลหลังคากั้น อิกแห่งหนึ่งข้างบนมีหลังคาแลที่แต่งตัว มีที่พักสำหรับคนมาอาบน้ำรักษาตัว มีห้องนอน ๓ ห้องแลห้องกินเข้า คนมาคอยดูมาก เดิรเลียบไปหน่อยหนึ่งถึงทางขึ้นที่แลบนไหล่เขา ดินร่วงกราว ๆ ขึ้นยาก ไม่สูงนักแต่เหนื่อยพอใช้ บนนั้นปลูกโรงไว้สำหรับนั่งพัก ดูภูมนิเทศงามดี ทางตั้งแต่โฮเต็ลไปจิปานะ ๔ ไมล์ ไปครึ่งชั่วโมงมาครึ่งชั่วโมง กลับมาแต่งตัวแล้วไปเดิรเล่น ที่คลับเขามีเต้นรำเด็ก ๆ แวะเข้าไปดู เรสิเดนต์แลเมียกับทั้งเปรสิเดนตของคลับนั้นมารับเข้าไปนั่งดูอยู่ในนั้นสักครู่หนึ่ง มีผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย กลับมากินเข้าที่โฮเต็ลหลังที่อยู่แล้วพูดกันเล่น เวลากลางวันไม่หนาว แต่ถ้าอยู่ห้องแถบข้างขวาถึงร้อนเหงื่อตกได้ แต่ถ้าอยู่แถบข้างซ้ายไม่มีเหงื่อเลยพอสบายดี