๘๐

(ตอนที่ ๑๖ เสด็จกลับ แวะเมืองเจริบอน)

เรือมหาจักรี

วันที่ ๒๗ กรกฎาคม

เมื่อคืนนี้ออกหนาว ๆ เวลาจวนรุ่งหมอกลงมากดูมืดไปทั้งนั้น นอนหลับมากแต่ตื่นหลายหน เปนด้วยหิวเพราะกินเข้าไม่ใคร่ได้ แต่งตัวกินเข้าแล้วแบรอนกวาลมาพบ เราฝากหนังสือแลสายสร้อยเหรียญทองไปให้มิศซิสวันกาไวก์ แลเลื่อนตราให้เปนคอมมานเดอ แล้วเมเยอร์จีนแลกัปตันเมืองโซโลกับลูกเลี้ยงแลลูกหลานต่าง ๆ เมียแลพวกลูกหญิงแลลูกสใภ้มาด้วยรวมด้วยกันกว่า ๒๐ คน แล้วลงมือจัดการประดับของในห้อง เรสิเดนต์แลแอสสิสตันเรสิเดนต์เยเนราล บังคับทหารดิวิชันที่ ๒ กับผู้บังคับการทหารสำหรับเมืองลงมาส่งให้ตราอีก ๒ คน เมื่อเวลาจะไปส่งเสียกันกับกวาลมีความอาไลยกันจริง ๆ เพราะอยู่ด้วยกันนานคุ้นเคยกันขึ้น แลเขาเปนคนดีจริง ๆ ไม่ว่าใครรับเปนธุระทั้งสิ้น เขาขอรูปแม่เล็กกับรูปนางชุ่มไปด้วย แล้วรับโทรเลขคอเวอนเนอเยเนราลส่งมาเปนการด่วน ให้พรในการที่กลับไปบางกอก ตอบไปฉบับหนึ่งแลยังมีสั่งเสียกันต่าง ๆ ออกเรือเวลาบ่าย ๓ โมง ๑๕ มินิต พอจัดแต่งห้องแล้วแต่ของยังเรี่ยราดอยู่บ้าง เวลาบ่ายร้อนเหลือทน อาไศรยจักรพัดลมพอใช้ได้จริง อาหารอยู่ข้างจะเต็มที กริมยังไม่ได้ทำต้องให้ทำกินกลางวันเล็กน้อย ค่ำจัดผ้าโสร่งแล้วกินเข้าบนดาดฟ้ากินได้มาก กลางคืนหัวค่ำร้อน แต่ดึกเข้าเย็นเกินไปมีลมมาก

จัดกฤชให้ลูกโต ชื่อ ดาปรู ติลมูปติเล่ม ๑ มีดเหน็บเรียกเวดุงปะมอเล่ม ๑ ลูกชายเลก^๖๓ เรียก ดาปรูเมนตารันเล่ม ๑ มีดเวดุงปะมอเล่ม ๑