๑๒
เมืองสิงคโปร์
วันที่ ๒๐ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๑๕
วันนี้ตื่นสายเพราะเมื่อคืนนี้เหนื่อยเต็มที มีคนมาหาอีกหลายคน จนเกือบเที่ยงจึงได้ไปดูที่ทำน้ำแอเรียดแลโรงพิมพ์ที่นั้น วันนี้ขัดขาเต็มที แม่เล็กไปโรงพยาบาลแต่เช้าให้เงิน ๕๐๐ เหรียญ สำหรับตั้งหอสมุดของคนเจ็บ เรียกว่ากวีนออฟสยามไลบรารี แล้วมาพบกันที่นี้ หนังสือพิมพ์สเตรสไตม์ส่งทูตให้มาเชิญไปดูการทำหนังสือพิมพ์ ต้องตกลงที่หนังสือพิมพ์ฟรีเปรสด้วย ให้เสมอหน้ากัน มีของแปลกอยู่ที่โต๊ะเขียนหนังสือของเอดิเตอร์ฟรีเปรส เขาทำกระเดื่องชักพัดมีไม้ ๓ ท่อน ๆ ล่างสำหรับถีบ อีก ๒ ท่อนมีบานพับโยงติดกับพัดมีขอเหล็ก ๒ ตัวแขวนกระเดื่อง เขียนหนังสือพลางถีบพลางเบาที่สุดแลง่ายที่สุดที่จะทำ ได้ข่าวชิฟยัสติกคอกได้เปนไนต กลับมาแวะดูร้านตัดผมประเดี๋ยวหนึ่งเพราะอยู่ริมทางที่มา แล้วรีบกลับมาบ้าน ตระเตรียมพลการใหญ่ บ่าย ๔ โมง ๔๕ ถ่ายรูปหมู่พวกเราแล้วรับแขก เรามีโต๊ะของกินมากกว่าที่เกาเวอนเมนต์เฮาส์ แต่กระนั้นโต๊ะสำหรับเกาวนายังกินกันเสียเตียนต้องจัดมาใหม่ คนมามากกว่าที่เกาเวอนเมนต์เฮาส์ ผู้หญิงที่ไม่ได้เห็นหน้าที่โน่นหลายสิบคนที่จะอยากมาดู ที่ไม่ได้ไปโน่นเห็นจะเปนด้วยเรื่องเครื่องแต่งตัวไม่แล้ว ดูเหมือนแต่งใหม่ทั้งสิ้น ผู้ชายมีที่ไม่ได้ใส่เสื้อฟรอกโก๊ตคนเดียวเท่านั้น เลดีมิชเชลเอาบุเคกล้วยไม้มาให้แม่เล็กทำงามนัก มีเมียลิยิสเลติฟเคาน์ซิลเลอคนหนึ่งเอากระเช้าดอกกุหลาบเหลืองมาให้ ของเขาดอกใหญ่ๆ แลมีกลิ่นหอมผิดกับที่บ้านเรามาก เห็นจะเปนปูนแรก ดูสบายดีกันทั่วหน้า หมดคนแล้วปลูกต้นไม้ ตกลงกันเปนใช้ต้นโพธิ์ เราปลูกต้นหนึ่งแม่เล็กปลูกต้นหนึ่ง ตะกร้าแต่งดอกไม้ใบไม้งามราวกับโถยาคู ต้องจับมือวันนี้ทั้งไปทั้งมาไม่ต่ำกว่า ๔๐๐ คนเกือบมือโตเช่นเมียเปรสิเดนต์อเมริกา เข่าก็ค่อนอยู่ข้างจะฟก รู้จากที่ออฟฟิศหนังสือพิมพ์ว่า เดี๋ยวนี้เกือบจะไม่มีพูดเรื่องอื่นกัน หนังสือพิมพ์ถึงแย่งกันซื้อ ค่ำไปดินเนอร์ที่เกาเวอนเมนต์เฮาส์มีสำหรับให้แม่เล็ก พวกเรา ๖ คน แม่เล็ก นางชุ่ม กรมดำรง รพีแลกงซุล ข้างเขามีผู้หญิง ๕ คน ๖ ทั้งเมียเจ้าเมือง รวมกันทั้งสิ้นประมาณ ๑๖ หรือ ๑๘ เปนอย่างคุ้นเคยเรียบร้อย เมียท่านเจ้าเมืองศรัทธาที่จะไปตามแม่เล็กดูโรงเรียนผู้หญิง ๓ แห่ง แลขอให้ไปกินเข้าเช้าที่บ้านอิกครั้งหนึ่งด้วย กลับมา ๕ ทุ่ม
