ทูลถามข้อความที่สงสัย จาก จ.ท. ประชุม มินประพาฬ

​Istituto Internazionale

Don Bosco

Via Caboto, 27=TORINO (IIO)

เรื่อง ทูลถามข้อความที่สงสัย

จาก จ.ท. ประชุม มินประพาฬ บาดหลวงแห่งซาเลเซียนนิกาย

เจริญลิขิตถวายพระพรใน เจ้าฟ้ากรมพระยาดำรงราชานุภาพ

อาตมาภาพ จ.ท. ประชุม มินประพาฬ บาดหลวงไทยแห่ง ซาเลเซียน นิกายในประเทศอิตาลี ได้อ่านพบข้อความในหน้าหนังสือพิมพ์สดๆ อิตาเลียนหลายฉบับ กล่าวถึงประเทศไทยที่รักและเคารพของเรา ข้อความข้างล่างนี้ ถอดภาษามาจากหนังสือรายเดือนฉบับหนึ่ง

“ความลึกลับแห่งน้ำแข็ง” — ชาววิลันดา นักท่องเที่ยวผู้หนึ่งเมื่อถึงสยาม ได้เล่าให้กษัตริย์ประเทศร้อนนี้ฟังว่า ชาวเมืองของตนถึงคราวหนึ่งในเทศกาลทุกปี ต่างพากันเดินเล่นบนน้ำ กษัตริย์ทรงสดับดังนั้น จึงอัญเชิญชาววิลันดาให้ออกจากที่เฝ้าทันที และดำรัสแก่ข้าราชการบริพารของพระองค์ว่า “ข้าไม่ชอบคนมุสา อย่าให้อ้ายคนนั้นเข้ามาเฝ้าอีก” กษัตริย์นั้นไม่เคยพบน้ำแข็ง เลยถือว่านำเอานิยายโกหกมดเท็จซึ่งพระองค์เองไม่สามารถเข้าใจถึง มาเล่า”

​อาตมาภาพหาทราบด้วยเกล้าไม่ว่า ได้เคยอ่านพบในประวัติศาสตร์ของชาติเรา ณ ตอนไหน ค้นดูในพระราชประวัติของพระมหากษัตริย์ไทยทุกพระองค์ ตั้งแต่ไทยรู้จักกับชาวยุโรปเป็นต้นมา ก็ไม่เจอะเรื่องราวชนิดนี้ บางทีจะพลัดหูพลัดตาไปบ้างก็ได้ จึงเจริญลิขิตมาทูลเกล้าฯ ถวายบพิตรผู้เป็นนักประวัติศาสตร์แห่งชาติ ขอทรงพระกรุณาส่องปัญญาให้อาตมาภาพทราบไว้เป็นความรู้พิเศษว่า เรื่องนี้เกิดขึ้น ณ ปีใด เดือนใด พระมหากษัตริย์พระองค์ใด และถ้าหากเป็นความเท็จ โดยพระมหากรุณาอันล้นเกล้าฯ อาตมาภาพจะได้ท้วงให้หนังสือพิมพ์ฉบับนั้นแก้ข่าว อันควรให้ชาวยุโรปซึ่งส่วนมากงมงายหลงปักใจคิดว่า ไทยเป็นชาติป่าเถื่อน ปราศจากเชาวน์พิเคราะห์เลิกล้มความคิดนี้เสีย ทั้งจะเป็นบทเรียนสำหรับนักเขียนข่าวนี้ด้วย

ณ ศุภสมัยมงคล เปลี่ยนพุทธศักราชใหม่ ๒๔๘๑ อาตมาภาพขออาราธนาพรพระเป็นเจ้าทรงสถิตในบพิตรตลอดศกน และกาลนานเทอญ

ถวายพระพร ขอเดชะ ฯ

(ลงนาม) จ.ท. ประชุม มินประพาฬ

(จ.ท. ประชุม มินประพาฬ)

แห่งซาเลเซียน นิกาย

อาทิตย์ที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๐