๘๓. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎฯ ทรงผนวชเปนพระภิกษุ

ครั้นถึงเดือน ๘ ปีวอกฉศก มีพระราชดำรัสว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎฯ พระชนมายุครบอุปสมบท แต่เปนเวลาพระเคราะห์ร้าย เสียช้างสำคัญศรีบ้านศรีเมือง ให้จัดการทรงผนวชแต่โดยควร อย่าให้เสียปีเสียเดือน ไม่ต้องแห่แหนเปนการใหญ่เหมือนอย่างประเพณีทรงผนวชสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ ซึ่งได้เคยทำมาแต่ก่อน ครั้นถึงณวันอังคาร เดือน ๘ ขึ้น ๑๑ ค่ำ จึงโปรดให้มีงานเวียนเทียนสมโภชสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอฯ ที่พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน[๑] รุ่งขึ้นณวันพุฒ เดือน ๘ ขึ้น ๑๒ ค่ำ ทรงพระเสลี่ยง มีกระบวนแห่พอสมควร คือกระบวนช้างม้าแลกระบวนพลเดินเท้า เครื่องสูงกลองชนะ แห่ออกประตูวิเศษไชยศรีไปเข้าประตูสวัสดิโสภา มาประทับเกยพลับพลาเปลื้องเครื่องน่าวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ทรงโปรยทานแล้ว เปลื้องเครื่องเข้าสู่ที่สรง แล้วทรงพระภูษาจีบเขียนทองทรงฉลองพระองค์ครุย เสด็จเข้าสู่พระอุโบสถ[๒] ทรงผนวชในที่ชุมนุมสงฆ์ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน) เปนพระอุปัชฌาย์ พระราชาคณะองค์ใดจะเปนกรรมวาจาจารย์ แลอนุสาวนาจารย์ หาปรากฎไม่ ทรงผนวชแล้ว ประทับอยู่ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามคืน ๑ ด้วยในบ่ายวันทรงผนวชนั้นมีการสวดมนต์ฉลอง รุ่งขึ้นเลี้ยงพระแล้วจึงเสด็จไปประทับอยู่ในวัดมหาธาตุ