๕๔. งานพระเมรุกรมพระกรมพระราชวังบวรฯ

ปีขาล สัมฤทธิศก จุล ๑๑๘๐ พ.ศ. ๒๓๖๑ ในเดือน ๕ ปีขาลสัมฤทธิศกนั้น เมื่อพระเมรุที่โปรดให้ปลูกขึ้นในท้องสนามหลวง สำหรับพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระอนุชาธิราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ปลูกสร้างสำเร็จแล้วจึงเริ่มงานเมื่อณวันพฤหัศบดี เดือน ๕ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ทำตามแบบงานพระเมรุใหญ่ในครั้งรัชกาลที่ ๑ คือ วันแรกเชิญพระบรมสารีริกธาตุแห่ไปประดิษฐานที่พระเมรุ มีงานมโหรศพสมโภชวันหนึ่งกับคืนหนึ่งก่อน เชิญพระบรมสารีริกธาตุกลับคืนเข้าพระบรมมหาราชวัง แล้วรุ่งขึ้นณวันศุกร เดือน ๕ ขึ้น ๑๑ ค่ำ เวลาเช้า เชิญพระโกษฐพระศพกรมพระราชวังบวรฯ จากพระที่นั่งสุทธาสวรรย์ ขึ้นพระยานุมาศสามลำคานแห่กระบวนน้อยออกประตูพรหมทวาร (ลงมาทางถนนริมกำแพงพระนครข้างหลังวัดมหาธาตุแลท้ายสนม) จนถึงวัดพระเชตุพน เชิญพระโกษฐขึ้นพระมหาพิไชยราชรถ แห่กระบวนใหญ่ขึ้นไปสู่พระเมรุ[๑]ทางสนามไชย มีการบำเพ็ญพระราชกุศล แลมีมโหรศพสมโภช ๗ วัน ๗ คืนแล้ว ครั้นณวันพฤหัศบดี เดือน ๕ แรม ๒ ค่ำ พระราชทานเพลิง แล้วมีงานสมโภชพระอัฐิอิกวันกับคืนหนึ่ง ณวันเสาร์ เดือน ๕ แรม ๔ ค่ำ จึงแห่พระอัฐิมาประดิษฐานไว้ในพระบรมมหาราชวัง[๒]

งานพระเมรุกรมพระราชวังบวรฯ คราวนี้ พระราชวงษานุวงษ์ตั้งศาลาฉ้อทานเลี้ยงพระสงฆ์แลราษฎรหลายโรง คือ สมเด็จกรมพระอมรินทรามาตย์ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงตั้งโรง ๑ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพวดี ทรงตั้งโรง ๑ พระเจ้าลูกยาเธอ ทรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ทรงตั้งโรง ๑ พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นสุนทรธิบดี ทรงตั้งโรง ๑ เจ้านายในกรมพระราชวังหลัง ทรงตั้งโรง ๑ กรมหมื่นนรินทรเทพ ทรงตั้งโรง ๑