เสพสุราวันสงกรานต์

​ประเพณีของคนไทยเราตั้งสมัยโบราณมา การทำบุญทำทานมักควบคู่กับการเฉลิมฉลองหาความสุขสำราญไปในตัวด้วย อย่างวันเทศกาลสงกรานต์ เป็นต้น บรรดาพุทธศาสนิกชนก็มักเลย ๆ เกิน ๆ ไปในเรื่องเหล้ายาปลาปิ้ง โดยเฉพาะพวกผู้ชาย จนเกิดเป็นเรื่องเสียหายเดือดร้อนถึงเจ้าพนักงานรักษากฎหมายของบ้านเมือง เรื่องนี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่าการเมามายไม่เกิดประโยชน์แก่ทั้งส่วนตัวและส่วนรวมจึงได้มีประกาศฉบับหนึ่งออกมาบังคับ คือประกาศเรื่องการเสพสุราเมาในวันสงกรานต์ ความว่า

ด้วยเจ้าพระยายมราช ชาติเสนางคนรินทร มหินทราธิบดีศรีวิไชย ราชมไหศวรรย์บริรักษ์ ภูมิพิทักษโลกากรณ ทัณฑฤทธิธรนครบาลสมุหบดี อภัยพิริยปรากรมพาหุ รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าใส่กระหม่อม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสั่งว่า เป็นเยี่ยงอย่างสืบมาแต่โบราณยามตรุษยามสงกรานต์ ผู้ชายโดยมาก เป็นนักเลงบ้างมิใช่นักเลงบ้าง พากันเสพสุราเมามายไปทุกหนทุกแห่ง แล้วก็ออกเที่ยวเดินไปตามถนนแลซุกซนเข้าไปในวัดวาอาราม ก่อถ้อยความวิวาทชกตีแทงฟันกัน ​ตรุษสามวันเป็น ๔ ทั้งวันจ่ายเป็น ๕ ทั้งวันส่งสงกรานต์สามวันหรือสี่วันเป็น ๔ หรือ ๕ ทั้งวันจ่ายเป็น ๕ หรือ ๖ ทั้งวันส่งนั้น มักเกิดถ้อยความวิวาทตีรันฟันแทงกันหลายแห่งหลายตำบลนัก ทั้งในกำแพงพระนคร แลภายนอกพระนคร เหลือกำลังที่นายอำเภอแลกองตระเวนจะระวังดูแล แต่นี้ไปเวลาตรุษแลสงกรานต์ ให้เจ้าของบ้านเอาใจใส่ระวังรักษาหน้าบ้านของตัว ถ้ามีคนเมาสุรามาเอะอะอื้ออึงที่หน้าบ้าน ก็ให้จับเอาตัวมาส่งกรมพระนครบาลที่หน้าหับเผย ให้ทันเวลาที่ผู้นั้นยังเมาอยู่อย่าให้ทันสร่างเมา แต่ห้ามไม่ให้พวกบ้านอื่น ๆ มาพลอยกลุ้มรุมจับด้วย ถ้าคนเมามีพวกมากต่อสู้เจ้าของบ้าน ถึงเจ้าของบ้านจะชกตีมีบาดเจ็บก็ดี ถ้าเมื่อจับตัวไปส่งกรมพระนครบาล ๆ ชันสูตรแน่ว่า คนนั้นเมาจริง ก็ให้เจ้าของบ้านเป็นชนะ ถ้าผู้ขับมาส่งเห็นว่าถ้าจับตัวคนผู้บุกรุกไปส่ง จะมีพวกของผู้นั้นคอยสกัดกั้นทาง แก้ไขตามทางที่จะไปส่งจะเกิดวิวาทกัน ถ้าอย่างนั้นก็ให้ยึดเอาไว้ มาบอกเล่ากับกรมพระนครบาลหรือนายอำเภอคนใดคนหนึ่งให้ไปชันสูตรว่าเมาหรือไม่เมา อย่าให้ทันคนเมานั้นสร่าง จะเป็นคำโต้เถียงกันไป อนึ่ง ในยามตรุษยามสงกรานต์ นั้น ผู้ใดจะเสพสุราเมามาก ก็ให้อยู่แต่ในบ้านเรือนของตัว ถึงจะมีที่ไป ก็ให้งดรอต่อสร่างเมาแล้วจึงไป

หมายประกาศ ณ วันอาทิตย์ เดือนห้า ขึ้นสิบสี่ค่ำ ปีมะเมีย ยังเป็นนพศก เป็นวันที่ ๒๕๑๐ ในรัชกาลปัจจุบันนี้

----------------------------