วันที่ ๒๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๗๖ ดร

​สำนักดิศกุล, หัวหิน.

วันที่ ๒๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๗๖

ทูล สมเด็จกรมพระนริศรฯ

หม่อมฉันหลงวันมาเขียนจดหมายถวายต่อวันเสาร์แทนวันศุกร คงจะได้ทรงรับจดหมายฉะบับนี้พลาดกำหนดช้าไปวันหนึ่งหรือสองวัน ขอประทานโทษ

ได้รับลายพระหัตถ์ฉะบับลงวันที่ ๑๙ เมษายน ขอทูลสนองความในลายพระหัตถ์เรื่องพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ ขอให้ทรงพระดำริดูอีกสักหน่อย ด้วยตรงคอสองแบบกรมศักดิ์นั้นชั้นเดิมจะเปนอย่างไร ข้อที่มีผนังต่อรับพื้นนั้น สำหรับรับบุษบกปรางค์ ๕ ยอดเปนแน่ ที่อยู่ลึกกว่าที่ตั้งพระเดี๋ยวนี้เข้าไปห้องหนึ่งนั้นก็ถูกที่ หม่อมฉันเองเปนผู้สั่งให้เลื่อนบุษบกพระสิหิงค์ออกไปข้างหน้าห้องหนึ่ง

เรื่องอะไรสำหรับที่จะทูลเสนอคราวนี้อยู่ข้างจะข้น มีความรู้เพิ่มเติมก็คือในเวลานี้หัวหินคนกำลังมาก เรือนบรรดามีดูเหมือนจะมีคนอยู่ทั้งหมด เย็น ๆ มีคนเกลื่อนไป ทั้งหาดเหนือตอนที่หม่อมฉันอยู่และหาดใต้ตอนที่ท่านเสด็จประทับ ได้ลองไปนั่งสังเกตดูคนเดินผ่านไปมาที่เขื่อนโฮเตล ไม่ใคร่มีใครที่รู้จัก ด้วยมักมีแต่หนุ่มสาวคราวหลาน หนุ่มก็เปนแยนแมน สาวก็มักชอบนุ่งกางเกงปิยามาอย่างนางหนังฉายเปนพื้น ท่านคงจะได้ทรงหนังสือที่เขาแต่งว่าด้วยเด็กนักเรียนในสมัยนี้ ลงพิมพ์ในหนังสือเดลิเมล์แล้ว เปนความจริงดังเขาว่า เด็กนักเรียนในสมัยนี้กิริยาอัชฌาศัยมันเสียหมดเพราะเรื่องเสรีภาพ ลูกเสือซึ่งเคยเปนเด็กจำพวกน่าเอนดู ปีนี้มีออกมาเที่ยวเตร่หลายพวกก็มักมาทำจุ้นจ้านต่าง ๆ จนคนบ่นกันตลอดทางน่าสมเพชอยู่

มีการที่ควรจะทูลด้วยเรื่องพระองค์หญิงอรพินท์^๑จะทำซายิดกำหนดวันที่ ๒๗ นี้ งานที่จะทำนั้นได้ยินว่าเช้าจะเสด็จมาเลี้ยงพระที่วัด ตอนบ่ายจะมีการสโมสรที่ตำหนัก พระเจ้าอยู่หัวก็จะเสด็จไปด้วย

เนื่องต่อการที่ท่านจะเสด็จไปประพาสมณฑลนครศรีธรรมราชขอถวายตำราอันหนึ่ง สิทธิการิยะ ลักษณการเที่ยวเตร่ในกระบวรขี่ม้าก็ดี ขี่ช้างก็ดี เดินดินก็ดี หรือไปรถยนต์ทางไกลก็ดี ถ้าต้องไปทั้งวันหรือหลายชั่วโมง ท่านว่าควรมีเข้าหลามกระบอกขนาดกลาง​กับไข่ไก่ต้มไม่สุกทีเดียวหรือให้สุกทีเดียวก็ได้ กับเกลือพริกไทยติดไปกับตัว มีปริมาณเข้าหลามคนละ ๒ กระบอก ไข่ไก่คนละ ๒ ใบ สำหรับกินในเวลาเกิดหิวกลางทาง หรืออาหารที่หาบหามไปตามไปไม่ทัน หรืออาหารที่เขาหาเลี้ยงไม่อร่อยถูกปาก กินเข้าหลามกับไข่ไก่สำเร็จอาหารกิจดีนักแล หม่อมฉันเคยใช้ตำรานี้มาจนติดตัว

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด