วันที่ ๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๖ ดร

​สำนักดิศกุล หัวหิน

วันที่ ๒๒ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๗๖

ทูล สมเด็จกรมพระนริศฯ

หม่อมฉันได้รับลายพระหัดถ์ ซึ่งลงชื่อหลาน ๆ และคุณโตด้วยประทานพรมาในวันเกิด อ่านจับใจและได้รับพระบรมรูปซึ่งประทานเป็นของขวัญด้วยยินดี ถูกใจอย่างยิ่ง ขอขอบพระเดชพระคุณและขอบคุณผู้ที่ได้ลงนามจากน้ำใจจริง

อนึ่งในวันเดียวกันนั้นได้รับลายพระหัดถ์ประทานวินิจฉัยในเรื่องตำแหน่งหน้าที่พระมหาอุปราช ซึ่งหม่อมฉันแต่ง ขอขอบพระคุณด้วยอีกส่วนหนึ่ง

ในหมู่นี้ ทั้งพระองค์ท่านและคุณโตคงจะนึกได้ว่าหม่อมฉันอยู่นี่รู้สึกคิดถึงเท่าใด มารู้สึกขึ้นอีกอย่าง ๑ ว่าวิสัยไทยเราโดยฉะเพาะที่เป็นเจ้ามีสืบมาแต่โบราณอย่าง ๑ คือเมื่อประสพเวทนาเกิดขึ้นโดยมิได้คาดหมาย จะเป็นสุขเวทนาก็ตาม ทุกขเวทนาก็ตาม ใจมันจูงให้คิดถึงพระเจ้าอยู่หัวอยู่เอง เราคนแก่ได้เคยประสพเช่นนี้มาหลายคราว เมื่อ ๒ วันมานี้ พอได้ข่าวว่าเกิดยุ่งขึ้นในกรุงเทพฯ ที่จริงก็ไม่มีกิจธุระที่จะต้องทำอะไรหรือจะทำอะไรได้ แต่ใจมันจูงให้ไปที่วังไกลกังวล ไปเจอใครต่อใครที่นั่นอีกหลายคน ก็คงไปด้วยใจจูงอย่างเดียวกัน ใช่ว่าจะไปทำอะไรได้ก็หาไม่

มีคนออกมาจากกรุงเทพ ฯ มาเล่าข่าวที่แปลกว่า เมื่อวันเสาร์ที่ ๑๗ 卐^๑ เข้าไปค้างแรมอยู่ที่พระที่นั่งบรมพิมานและให้เจ้าพระยาพิชัยญาติ^๒เข้าไปถวายบังคมพระบรมอัฏฐิพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ข่าวนั้นแปลกดังนี้ ทรงทราบเหตุผลต้นปลายอย่างไรบ้างหรือไม่ ทางพวกกรมวังคงจะรู้ว่าความจริงมีเพียงไร

เมื่อวันที่ ๒๑ หม่อมฉันได้ทำบุญวันเกิด คือใส่บาตร์ จะนิมนต์พระเท่าจำนวนปีอายุ พระแพ้มีแต่ ๔๐ เศษ แล้วได้ไปบูชาพระรัตนตรัยที่วัด และเอาหนังสือเทศน์กับทั้งปัจจัยมูลไปถวายพระครูไว้สำหรับวัด ขอถวายพระกุศลและขอให้คุณโตกับหลาน ๆ รับส่วนกุศลด้วย เดิมหมายว่าเวลาบ่ายจะมีการสโมสรเลี้ยงเครื่องว่าง พระเจ้าอยู่หัวกับสมเด็จพระราชินีจะเสด็จ แต่ต้องบอกเลิก เพราะขาดความสุขโสมนัสอันเป็นหลักของการสโมสร ​เป็นแต่มีเพื่อนบ้านที่นี่กับลูกหลานที่มาจากกรุงเทพ ฯ ได้เลี้ยงดูกันบ้างเล็กน้อย แต่ความชื่นใจก็มีบ้าง ด้วยได้รับโทรเลขและจดหมายของญาติและมิตรมีมาให้พรมากด้วยกัน เวลาเขียนหนังสือเวรฉะบับนี้ หม่อมฉันได้เขียนสนองพระราชปุจฉาเรื่องตรานารายณ์ยืนแท่น จึงคัดสำเนาหนังสือราชเลขาธิการ กับหนังสือที่หม่อมฉันตอบถวายมาด้วย พอเป็นเครื่องทรงพระวินิจฉัยในสัปดาหะนี้.

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด.