วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ น

​ตำหนักปลายเนีน คลองเตย

วันที่ ๕ พฤษภาคม ๒๔๗๖

กราบทูล สมเด็จกรมพระยาดำรงฯ ทราบฝ่าพระบาท

ได้รับลายพระหัตถ์ฉะบับลงวันที่ ๓ พอดีหญิงยาตรไปลาจะออกมาหัวหิน จึ่งเขียนหนังสือนี้ตอบลายพระหัตถ์ฝากมาถวายเสียอีกฉะบับหนึ่งด้วย

เกล้ากระหม่อมเจ็บจริงจรี๊ง เพราะวันที่ ๒๕ ฝนตกลงมา รุ่งขึ้นวันที่ ๒๖ หวัดจับ ค่ำลงไออย่างใหญ่คิดว่าล้มไม่รอดตัวแน่ จึ่งได้เขียนหนังสือบอกป่วยในคืนวันนั้น ให้ส่งเช้าเพื่อเฃาจะได้มีเวลาหาตัวแทนทัน แต่รุ่งขึ้นวันที่ ๒๗ อาการก็คลายไป วันที่ ๒๘ จึงทำบุญรับแขกได้ แต่ที่แท้ยังไม่หายสนิทดีจนถึงวันนี้

การพลาดพลั้งเรื่องรับแขกคิดจะเล่าถวายมาเหมือนกัน แต่แล้วระงับเสียด้วยเห็นเปนเรื่องเล็กน้อย คือว่าทุกปีเคยมีเลี้ยง ๒ วัน เลี้ยงพี่น้องลูกหลานวัน ๑ เลี้ยงผู้มีคุณูปการวัน ๑ ปีนี้พี่น้องลูกหลานไม่ค่อยมีใครอยู่ จึ่งคิดลดลงเปนแต่การเลี้ยงน้ำชา สั่งหญิงอามว่าให้บอกหลานๆ ที่คุ้นเคย ว่าใครจะมาเชิญน้ำชาก็มา หญิงอามไปพูดกับหลวงอำนาจว่ากะไรไม่ทราบ เพราะเขารับหน้าที่ในการเลี้ยง ทำตั้งแต่ออกก๊าดเชิญเปนต้นไปทีเดียว หลวงอำนาจจะเฃ้าใจอย่างไรไม่ทราบ ไปเดิรทางบอกหนังสือพิมพ์ เฃาก็หรูไปอย่างที่ทอดพระเนตรเห็น เกล้ากระหม่อมเห็นก็ตกใจ เรียกหลวงอำนาจมาเอ็ด เฃาก็ลงแก้อย่างที่ทอดพระเนตรเห็น เกล้ากระหม่อมเห็นว่าจะไม่รอดตัว จึ่งตะเกียกตะกายจัดเพิ่มเติมขึ้นตามแต่จะได้ก็พอรอดตัวไปได้ มากันเห็นจะราวสัก ๒๐๐ คนได้กระมัง

การไปเที่ยวปักษ์ใต้ จะระวังตามที่ทรงพระเมตฺตาโปรดตรัสแนะนำ

คาถาขัดตำนานมงคลสูตรของพะม่าแปลกดี เกล้ากระหม่อมก็รู้ไม่พอ แต่ก็จับผิดได้ลางแห่ง คาถาที่ ๑ บาท ๑ ทุวทสฺสุ น่าจะผิด แต่คิดไม่เห็นว่าจะเปนอะไร บาท ๓ คชฺนิติ ควรจะเปน ​คจฺนิติ บาท ๔ อตฺต ตึสฺจ เพราะข้อมงคลมี ๓๘ ข้อ ได้คัดส่งมาถวายสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ไปแล้ว

เสียใจมากที่จะเสด็จกลับกรุงเทพฯ ในเวลาที่แคล้วกันไปไม่ได้เฝ้า

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด