วันที่ ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ ดร

​บ้านซินนะมอน ฮอล, ปีนัง.

วันที่ ๒๒ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๔๗๖

ทูล สมเด็จกรมพระนริศรฯ

เช้าวันนี้พวกไปรษณีย์เอาลายพระหัตถ์จากกรุงเทพฯ มาส่ง พอเห็นซองก็ยินดี แต่เมื่อเปิดอ่านลายพระหัตถ์กลับรำคาญใจ ด้วยทราบว่าเสด็จกลับเข้าไปถึงกรุงเทพฯ ไปประชวร สังเกตพระอาการที่แจ้งมาในลายพระหัตถ์ดูเปนทำนองเปนไข้ส่าที่ฝรั่งเรียกว่า เดงเกฟีเวอร์ หม่อมฉันเคยเปนเมื่อครั้งเมื่อมีโรคนี้ระบาทว์ในรัชชกาลที่ ๕ ครั้ง ๑ ถ้าเปนโรคนั้นเปนแต่ต้องทนทุกขเวทนา แต่ไม่มีอันตรายเหมือนไข้หวัดใหญ่ จึงหวังใจว่าเมื่อรับจดหมายฉะบับนี้จะทรงสบายหายประชวรดีแล้วและคุณโตกับทั้งหลาน ๆ จะสบายดีอยู่ทุกคน พวกหม่อมฉันยังบ่นกันอยู่ว่าเสียดายที่ไม่ได้เสด็จมาปีนัง

ตั้งแต่หม่อมฉันมาอยู่ปีนังพอครบเดือนหนึ่งวันนี้ ความที่รู้สึกว้าเหว่ค่อยหายไปด้วยมันชินเข้า ความสบายดูก็พอเหมาะดีกับหูตึง ด้วยไม่ต้องไปมาหาใคร ไม่มีกิจที่ต้องพูดกับใคร และไม่ต้องฟังคำเล่าลือร้อนหูรำคาญใจ อากาศร้อนและเย็น ถ้าจะเรียกว่าสบายดีก็พอเรียกได้ เสียแต่มันรู้สึกอยู่เสมอว่ามิใช่บ้านเมืองของเรา วัตรปฏิบัติประจำวันผิดกับอยู่หาดใหญ่ ที่ตอนบ่ายมักไปเที่ยวด้วยรถยนต์ทุกวัน เพราะถนนมีมากไปได้ไกล ๆ และมีที่สวน ที่ขังน้ำ ตลอดจนยอดเขาสูง สำหรับไปเที่ยวนั่งเล่นหลายแห่ง นอกจากนั้นการกินอยู่เครื่องใช้สอยซื้อได้สดวก กลับต้องไประวังทางสิ้นเปลือง พวกไทยที่มาอยู่ปีนังในเวลานี้ต่างคนก็ต่างอยู่ นาน ๆ จะได้พบกันสักครั้ง ๑ ถ้าว่าถึงความสนุกมีแปลกอยู่อย่างหนึ่งคือที่พวกชาวเมืองไม่รู้จักเรา เราอาจจะแต่งตัวอย่างไร ๆ เดินหรือขึ้นรถไปลงที่ไหน ๆ นั่งเดินเหินเล่นได้ตามชอบใจ ข้อนี้ผิดกับอยู่หัวหินหรือหาดใหญ่ มีแปลกอีกอย่างหนึ่งที่ไม่ใคร่ได้รับหนังสือทางบ้าน จะเปนด้วยเขาเห็นว่าอยู่สุดหล้าฟ้าเขียวหรือจะเปนด้วยระวังตัวตามระดูกาลก็เป็นได้ แต่ก็ไม่รู้สึกเดือดร้อนอะไรนัก หม่อมฉันก็ไม่ใคร่เขียนเหมือนกัน แต่ตั้งใจว่าจะเขียนถวายสัปดาหะละครั้งต่อไป.

ควรมิควรแล้วแต่จะโปรด