๕. ชื่อเวตาฬียชาติฉันท์

 
 
ร.
 ลหุ ครุ
  ํ ํ ั ํ ํ ั ํ ั ํ ั
  วิ ส เม ฉ สิ ยุํ ก ลา มุ เข
          ๖     ๕ ๑ ๒

๑๔ มาตรา
 
ร.
 ลหุ ครุ
ํ ั ั ํ ํ ํ ั ํ ั ํ ั
ส เม ตฺวัฏ ฐฺ ร ล คา ต โต ป ริ
          ๘     ๕ ๑ ๒

๑๖ มาตรา
     
 
ร.
 ลหุ ครุ
      ั ั ั ั ํ ั ํ ั
      เว ตา ฬี ต   มุจฺ จ เต
          ๖     ๕ ๑ ๒

๑๔ มาตรา
 
ร.
 ลหุ ครุ
ํ ํ ั ั ํ ํ ั ํ ั ํ ั
ล หุ ฉกฺ กํ น นิ รนฺ ต รํ ส เม
          ๘     ๕ ๑ ๒

๑๖ มาตรา

​ลหุปลายบาทนับเปนครุ

มีบทบังคับว่าบาท ๑ ๓ มีมาตรา ๖ อยู่ต้น บาท ๒ ๔ มีมาตรา ๘ อยู่ต้น

แลมีระคณะกับ ลหุ ๑ ครุ ๒ ทั้ง ๔ บาท

​ชื่อเวตาฬียชาติฉันท์ ดังนี้

ราชาธิราช

 
 
ร.
 ลหุ ครุ
  ั ํ ํ ั ั ํ ั ํ ั
  เส ว ก มาตย์ อาจ   ทราบ ยุ บล
        ๖     ๕ ๑ ๒

๑๔ มาตรา
 
ร.
 ลหุ ครุ
ํ ํ ั ั ั ั ํ ั ํ ั
วุ ฒิ กล เจ็ด ถ้วน ล้วน ประ พฤทธิ   ต้อง
        ๘     ๕ ๑ ๒

๑๖ มาตรา
 
ร.
 ลหุ ครุ
ั ํ ํ ํ ํ ั ํ ั ํ ั
ตาม ค ติ อ ภิ ปราย ก็ หลาย ล บอง
        ๖     ๕ ๑ ๒

๑๔ มาตรา
 
 
ร.
 ลหุ ครุ
  ั ั ั ั ั ํ ั ํ ั
  ถูก ทำ นอง หก สัตว์ นุ วัต์ วิ ธี
        ๘     ๕ ๑ ๒

๑๖ มาตรา

 

​๏ คือประพฤทธิพิไสยสีหรา๑๔ช โลมชาติห่อนรคนจะปนปะ๑๖สี
ที่ขาวขนยลคละแดงบ๑๔มี ตำแหน่งที่แดงด้าวฤขาวรค๑๖น
๏ ดังเสนีตีพยูหศึก มิได้ตฤกอคติจักตริแปรนุสนท์
ใครอาจหาญราณณรงค์ผจญ เสนอยุบลบบังเบียดฤเกียจฤกรร
๏ หนึ่งประพฤทธิดังพกาสกุณ ทำเงื่องงุนเลศหลายอุบายขยัน
ลวงมัจฉาเชื่อลุเหญื่อก็ครัน เพราะสำคัญศีลคุณวิบุลยบแคลง
๏ อุประมานายกจะยาตรพหล ประกอปกลยุทธกิจอมิตร์มิแหนง
รณรงค์คงไชยะชำณะแสดง ค่อยเบาแรงพลสู้ริปูประไลย
๏ ประพฤทธิเยี่ยงวายสานุวัต จะภักษภัตรฉะเพาะแต่ตนบยลพิไสย
คณาญาติสถิทย์ณทิศใด เรียกมาให้ภักษ์พร้อมแลล้อมรดม
๏ เปรียบประดุจปรินายกาภิมุข เมื่อรบรุกรณไชยฤไทยสม
ได้ลาภโลภจงสละอย่านิยม แจกทุกกรมขุนพลผจญณรงค์
๏ ประพฤทธ์กลไก่วิไสยเพศ ยามสังเกตสี่ครั้งพลั้งบหลง
ถึงยามขันเสียงก็เที่ยงก็ตรง คืนหนึ่งคงสี่ถ้วนประมวญประมาณ
๏ เสมือนมุขมัจจามหามาตย์ ห่อนนิราศรฦกผลกุศลสาร
อีกพระเดชนเรศนราภิบาล นิจการฤประหมาทขาดพระคุณคนึง
๏ ประพฤทธ์เล่หเสนกานุกิจ แม่นพินิจจะจับสัตวตระบัดก็ถึง
คั้นม้วยฉวยหมั้นบทันจะอึง บัดเดี๋ยวหนึ่งกล้ำกินก็สิ้นสกนธ
๏ เสมอมิ่งมาตยาธิราภิชาติ จงคิดคาดแม่นแท้กระแสนุสนท์
เที่ยงถ่องตัดสินรบินยุบล ฤห่อนยลคดีผิดจะพิดจะทูล
๏ ประพฤทธิพ่างเพียงพฤศภราช ห่อนจะคลาสนิวาศเคอย บ เลย บ ศูนย์
แสวงตฤณคืนถิ่นสถิตย์ณบูรรพ์ อนุกูลตามพรรคพ้องลบองบุราณ
๏ ดุจหนึ่งเสนาบดีกษัตร ไม่ละลัดยุบลราชสาตรสาร
บังคับความตามพระไอยการ โปรดประทานเปนประทัดจะตัดคดี
๏ เวตาฬียชาติฉันท์บท นิพนธ์พจน์บอกขบวนก็ถ้วนก็ถี่
อันกลอนเพลงลเบงเพราะเสนอเสนาะมี คือฉันท์นี้แบบบ้างละหย่างละกล

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ