- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
ส.
|
ช.
|
ช.
|
ลหุ | ครุ | |||||||
ํ | ํ | ั | ํ | ั | ํ | ํ | ั | ํ | ํ | ั | |
๑๒๏ | ส | ช | ชา | ล | คา | ค | ทิ | ตา | สุ | มุ | ขี |
บาทหนึ่ง ๑๑ อักษร สองกลอนเปนบาทหนึ่ง ๒ บาทเปนบทหนึ่ง ชื่อสุมุขีฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(อนุปิยภาณีมิตรมีลักษณโทษ ๔ ประการ)
๏ คณะมิตรพ๕า | ลก็ปรากฎิไ๖๑๑ข |
ตติเยศใ๕น | อนุกรมว๖๑๑จี |
๏ ธสฤษดินาม | อนุปียภณี |
ทุรชาติ์กระลี | กลเกื้ออสธรรม์ |
๏ ครุโทษเหตุ | จตุเภทก็ปัน |
บมิควรจะสัน | ฐวเสพยภิรมย์ |
๏ กลหนึ่งจะแจ้ง | กิจบาปะก็ชม |
หฤไทย์นิยม | อนุญาตบมิปราม |
๏ วจนาทสา | ธุปสาทะก็ตาม |
ธุระนี้และงาม | นฤทุกข์นฤโทษ |
๏ กลหนึ่งจะบอก | กิจบุญก็พิโรธ |
พจห้ามประโยชน์ | ทุจริตนิศคุณ |
๏ ธนสาระเปลือง | ฤสวัสดิวิบุลย์ |
บมิรางจะสุน | ธรถาวรผล |
๏ กลหนึ่งก็ยอ | ยศเกรียดิถกล |
อภิภักตรดล | วรวัฒนธิบาย |
๏ ธประสิทธิสรร | พมโนรถหมาย |
คุณะแสร้งภิปราย | เพราะจะชอบหทยา |
๏ กลหนึ่งก็กล่าว | บรภักตร์ครหา |
วจเนกนา | นุประการะอนรรต์ |
๏ บมิสุทธจิตร | สุจริตนิรัน |
ดรด้วยอธรรม์ | ทุจริตวิจล |
๏ ทุฐะเลศลา | มกทารุณผล |
จตุเภทกล | ก็ประกอปกุฎะวา |
๏ จกพาลชาติ | แลนิราศสุภา |
ษิตสัตยา | ธิกคุณะบมี |
๏ มิตรนี้และนาม | อนุปียภณี |
คณะเนืองกระวี | วรเว้นมิสมา |
๏ คมเปนสหาย | จะมลายศุขอา |
ดุรวัฒนา | ยศศักดิฤยล |
๏ บทฉันทปรา | กฎินามนฤมล |
สุมุขีนิพน | ธวิธูรทฤษฎี ๚ะ ๛ |