- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
ภ.
|
ภ.
|
ภ.
|
ครุ | ||||||||
ั | ํ | ํ | ั | ํ | ํ | ั | ํ | ํ | ั | ั | |
๑๓๏ | โท | ธ | ก | มิจฺ | ฉ | ติ | เจ | ภ | ภ | ภา | คา |
บาทหนึ่ง ๑๑ อักษรสอง กลอนเปนบาทหนึ่ง สองบาทเปนบทหนึ่ง ชื่อโทธะกะฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(อบายสหายมีลักษณโทษ ๔ ประการ)
๏ มิตรคณ๔า | ทุรพาละทุพล๗๑๑มี |
นามก็กระ๔ลี | หินชาติประกาศภิปรา๗๑๑ย |
๏ สมมุตินา | มะอบายะสหายหมาย |
เสวนะมลาย | ศุขสวัสดิแลวัฒนา |
๏ กอปจัตุโทษ | นฤประโยชนทุกขา |
ไภยจะพา | ธประไลย์ขยะในพลัน |
๏ คือจะกระทำ | ทุฐกรรมก็จะชวนจรัล |
เสพย์วิธสรร | พสุรารศเมไรย |
๏ เสื่อมศิริโภค | จะวิโยคกิติคุณไขษย |
เสื่อมพละไพ | บุลยญาณยศสรรเสรอญ |
๏ เสื่อมศิลสัง | วรท้งงคติดำเนอร |
อบายบถเจรอญ | อกุศลผลเนืองนรรต์ |
๏ หนึ่งก็จะภา | บทคลาจรจรอกจรัล |
แห่งบรสัน | ตะกะเคหะณราษตรี |
๏ พื้นภยพาล | ก็จะดาลดุรทุกขมี |
โทษะกระลี | จะพินาศนนิราศคุณ |
๏ หนึ่งก็ะจะชวน | กิจล้วนบมิเปนบุญ |
มหรรศพะสุน | ธรทัศนนิพัทธกาล |
๏ ปราศผลชอบ | และประกอปณประหมาทมาน |
ปราศคุณะสาร | อิธโลกย์บรโลกย์คลา |
๏ หนึ่งก็จะชัก | กิฬิลักษณนานา |
อาทิสกา | กิจะพนันก็จะพลันมลาย |
๏ แห่งธนสาร | และจะลาญจะลุะอันตราย |
ร้อนอุระวาย | ศุขรมยบสมบูรรณ์ |
๏ มิตรอบายะ | สหายก็พิบัติภูล |
ทุกขอดูร | ดุจพุทธประสาตรสาร |
๏ ปราชบมิควร | และจะชวนกิจะสมัคสมาน |
สมาคมะพาล | ทุรลักษณกักขะลา |
๏ โทธะกะฉัน | ทก็สรรค์รจนาปรา |
กฏิกถา | พฤดิพากยหลากประหลาด |
๏ หวังวจนา | อนุสาศนโอวาท |
ทวยธิรชาติ | จะนิพนธ์กลแปลกแปลง ๚ะ ๛ |