- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
ต.
|
ต.
|
ช.
|
ครุ | ||||||||
ั | ั | ํ | ั | ั | ํ | ํ | ั | ํ | ั | ั | |
๙๏ | อินฺ | ทา | ทิ | กา | ตา | ว | ชิ | รา | ช | คา | โค |
บาทหนึ่ง ๑๑ อักษร ๒ กลอน เปนบาทหนึ่ง ๒ บาทเปนบทหนึ่ง ชื่ออินทวิเชียรฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(โทษเกียจคร้าน ๖ ประการ)
๏ เสนอโทษเกียจคร้า๕น | กิจการย์นิรันด๖๑๑ร |
โดยอรรถตรัสสอ๕น | กลหกประการแถล๖๑๑ง |
๏ ชนชาติโกสัช | นฤวัฒนาแสดง |
ด้วยเหตุหน่ายแหนง | วิริเยศฤยลผล |
๏ มาทแม้วกอปกิจ | กลบิดและเพี้ยนตน |
หนาวนักฤจักทน | จะกระทำประการไฉน |
๏ บางอ้อนก็ร้อนนัก | ดุจจักประไลยไป |
รงงสฤษดิกิจใด | บมิรางจะรอดคง |
๏ บางคาบก็ขานคำ | ยลย่ำพระลบลง |
การย์กอปบชอบจง | มละก่อนและผ่อนเผือ |
๏ บางเพี้ยนรเมียลเช้า | ผิวะเต้าบควรเมือ |
สายน่อยและค่อยเขือ | จะกระทำบทำงน |
๏ บางผัดณะขัดข้อง | ธุระท้องรร้อนรน |
ฤๅภักษโภชน์พล | ก็ทุภาพบกเบา |
๏ บางอ้างและอิ่มอัด | อุระผัดทุเลาเพลา |
ย่อยหย่อนอุทรเรา | ก็จะเร่งฤเกียจกล |
๏ หกเหตุครั่นคร้าน | กิจงานและเพี้ยนตน |
โดยด่งงยุบลยล | บมิหยากจะภาคย์เพียร |
๏ แสดงอรรถคหัษฐโทษ | คุณโหดณะพาเหียร |
เบื้องบรรพชิตเรียน | ธุระธรรมท้งงสอง |
๏ คือคัณฐพุทธวัจน์ | แลวิปัศนาปอง |
คร้านตนก็หม่นหมอง | บมิเสรจ์มิสมประสงค์ |
๏ แม้วมีพิรียภาพ | จะลุะลาภจำนง |
ทั่วธรรมธำรงค์ | คุณพื้นพิเศศสรรพ์ |
๏ ทวยบัณฑิตาชาติ | คณะปราชเผ่าพันธุ์ |
เว้นเกียจและเกียจกรร | จิตรมุ่งผดุงเพียร |
๏ กอปกิจอุกฤษฐวัต | ประฎิบัดิเล่าเรียน |
โดยอรรถอันเขียน | อนุสาศน์นุสนฑ์สาร |
๏ พากย์นี้และมีนาม | กรตามบุราณนาน |
คืออินทวิเชียรขนาน | กลพร้องลบองฉันท์ |
๏ เนืองเนกเมธา | ทฤษนาฉบัพบรรพ์ |
พึงเพียรนิพนธ์พรรณ | พฤดรู้กระทู้แถลง ๚ะ ๛ |