- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
ภ.
|
ต.
|
ลหุ | ครุ | |||||
ั | ํ | ํ | ั | ั | ํ | ํ | ั | |
๕๏ | ภา | ต | ล | คา | มา | ณ | ว | กํ |
บาทหนึ่ง ๘ อักษร สี่บาทเปนบทหนึ่ง ชื่อมาณะวะกะฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(โทษเที่ยวกลางคืน ๖ ประการ)
๏ โทษจร๔ดล | หนถละมาร๔๘ค |
เคหประ๔จาก | พาหิรจ๔๘ร |
รัตติวิ๔กาล | พานภยรอ๔๘ญ |
ควรอนุ๔สร | พุทธกถ๔๘า |
๏ โทษะฉะเพธ | เหตุประกาศ |
คือบมิอาจ | คุ้มสริรา |
สรรพริปู | ผู้จะเสาะหา |
สบหทยา | พ้องพะระราญ |
๏ หนึ่งมละชา | ยาและดไนย |
เบื้องบนไคล | คลาศคฤหถาน |
เอารสทา | ภริะตริะการย์ |
เทียวทุรหาญ | จิตรคนอง |
๏ บุตรก็จะเสีย | เมียก็จะชั่ว |
เหตุเพราะตัว | เลยละบครอง |
จักทุจริต | ผิดกลปอง |
ภักตรจะหมอง | มัวหฤไทย |
๏ หนึ่งธนะสาร | ดาลจะพินาศ |
เพื่อเพราะนิราศ | รัตติคระไลย |
โจรจะกระทำ | กรรมทุฐะไภย |
ทรัยพจะไขษย | โทรมะนศา |
๏ หนึ่งผิวะไคล | สไมย์รติกาล |
มักจะพะพาน | โจรจรมา |
ลักธนะปลาศ | ปราศคฤหา |
เจ้าคฤหคลา | คลาศบมิทัน |
๏ ไต่รฐยางค์ | ห่างฤประสบ |
ภอปะพะภบ | ตนจรจรัล |
เขาก็จะจับ | ปรับครุทัณฑ์ |
โทษะมหรรต์ | พันธน์ประหาร |
๏ หนึ่งจรดล | หนณะประตู |
แห่งคฤหผู้ | อื่นขณะวิกาล |
เขาจะพะโล | โจระประจาน |
ใดสวะนะสาร | เชื่อบมิแหนง |
๏ หนึ่งจะอดูร | ภูลภยมาก |
มักอะระขวาก | หนามสะหวะแทง |
อีกอหิชาติ | กาจพิศมแรง |
พาธะจะแสลง | มล้างชนม์มลาย |
๏ ภูริตริะเหน | เปนขะระโทษ |
ฉัพพิธโปรด | อรรถะธิบาย |
พึงมละเว้น | เช่นอภิปราย |
ทุกขจะวาย | เสวอยศุขสานต์ |
๏ ฉันทลีฬาศ | สาศนแสดง |
โดยบทแถลง | เล่หบุราณ |
มาณวะกะนาม | ตามบริหาร |
ทวยธิรญาณ | หย่างริะนิพนธ์ ๚ะ ๛ |