- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
คำนำ
การจัดงาน “วันกรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส” วันที่ ๙ - ๑๐ - ๑๑ ธันวาคม ของทุกปี วัดพระเชตุพนร่วมกับชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อเป็นการประกาศพระเกียรติคุณสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ผู้ทรงเป็นรัตนกวีของชาติ ทรงได้รับการยกย่องจากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้เป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นด้านวัฒนธรรม เมื่อ พ.ศ. ๒๕๓๓
ในปีนี้คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนได้จัดพิมพ์ “ฉันท์วรรณพฤติและมาตราพฤติ” เพื่อเป็นธรรมบรรณาการ
ในการจัดพิมพ์ครั้งนี้ดำเนินความตามแผ่นศิลาจารึกวัดพระเชตุพนเป็นหลัก เทียบเคียงกับฉบับพิมพ์ และนำเอกสารตัวเขียน ฉันท์วรรณพฤติ สมุดไทยดำ เส้นหรดาล เลขที่ ๓๐๔, ๓๐๕ และฉันท์มาตราพฤติ สมุดไทยดำ เส้นหรดาล เลขที่ ๒๙๕ มาพิมพ์ไว้ด้วย รองศาสตราจารย์ ดร. ศานติ ภักดีคำ ช่วยตรวจสอบอักษรขอม รองศาสตราจารย์ ดร. เสาวณิต วิงวอน และนิสิตปริญญาโท ภาควิชาวรรณคดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ตรวจทานเอกสารตัวเขียนและจัดทำต้นฉบับสำหรับพิมพ์ เพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจศึกษา
ขออนุโมทนาคณะกรรมการจัดงานทุกท่านที่ได้เสียสละกำลังกาย กำลังสติปัญญา ช่วยให้งานนี้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ขอจงมีความสุขความเจริญโดยทั่วกัน และขอกุศลผลบุญนี้จงสำเร็จแด่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส และอดีตเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนทุกพระองค์ ทุกองค์ รวมทั้งสรรพสัตว์ทั้งหลายในสากลจักรวาล จงมีส่วนแห่งผลบุญนี้โดยทั่วกันเทอญ
(พระเทพวีราภรณ์)
เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพน