- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
ฉันท์วรรณพฤติ
๑๏ โสลกฉันท์วรรณพฤติพร้อง | ปรากฏ โลกย์เฮย |
ปัญญาศอย่างกลบท | แบบไว้ |
กรมนุชิตชิโนรส | รจเรข ไว้แฮ |
เฉลิมพระเกียรติยศไท้ | ธเรศร์เจ้าจอมสยาม |
๏ เบื้องบรรลุศักราชหมาย | พันสองร้อยปลาย | คือเศษจตุรพรรษา |
๏ พยัคฆสังวัจฉรจัตวา | ศกสาวณะมา | สะสุกกะปักข์ปัญจมี |
๏ ชีวะวารกาลไท้ธรณี | ศวรเกศธเรศตรี | อโยทธยาสยามินทร์ |
๏ โองการสารสั่งโดยจิน | ดาราชนฤบดินทร์ | ผดุงกระวีวรกิจ |
๏ แด่กรมไกรสรวิชิต | อาราธน์รังสฤษ | ฏิฉันทพากย์หลากพจน์ |
๏ ตูผู้ผนวชเสนอนามยศ | กรมนุชิตชิโนรส | รจิตประดิษฐ์แสดงสาร |
๏ พฤตโตไทยฉันทดำนาน | แปลเปลี่ยนโวหาร | มคธคัมภีร์ภาษา |
๏ แปลเปนสยามพากย์พจนา | ต่อเดอมโบรา | ณะแบบบัญญัติฉัฏฐฉันท์ |
๏ ขอประณามไตรรัตน์ขจัดกัน | จัญไรไภยัน | ตรายบำราศอาตมา |
๏ จักเริ่มรจเรขกถา | วรรณพฤติคณนา | กำหนดบัญญาศอย่างถกล |
๏ อีกมาตราพฤติเพียรนิพนธ์ | อัษฎาพิธดล | ตำหรับแต่ปางไป่มี |
๏ สฤษฎิไว้ในโลกเฉลิมศรี | อยุทธเยศธานี | ทำนุกพระเกียรติกระษัตรา |
๏ จงยืนอยู่ชั่วกัลปา | วสานสืบสา | ธุชนเชี่ยวเฉลียวเชลง |
๏ ต้งงต้นตนุมัชฌาเลบง | เท่าถึงพฤติเพลง | คือวิสิโลกโสลกขาน |
๏ เลือกสรรค์อรรถธรรโมฬาร | ล้วนลักษณุประการ | ประกอบยุบลกลแถลง ๚ะ ๛ |
-
๑. จารึกติดไว้ที่เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นในจารึกยังอยู่ครบ ↩