- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
ร.
|
น.
|
ส.
|
|||||||
ั | ํ | ั | ํ | ํ | ํ | ํ | ํ | ั | |
๖๏ | รา | น | สา | ย | ทิ | ห | ล | มุ | ขี |
บาทหนึ่ง ๙ อักษร สองบาทเปนบทหนึ่ง ชื่อหละมุขีฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(โทษดูการมหรศพ ๖ ประการ)
๏ โทษจรัลณะมหุศพย๙ล | ตรัสนุสนฑ์กลฉฐะพิธ๙า |
๏ คืออเนกนุกิจสมชา | หนึ่งสวนาคิตะวทิตะขาน |
๏ หนึ่งสดับดุริยวิธการย์ | เป่าผสารสรมุษิตะแสดง |
๏ หนึ่งและฟังพหิพจนะแถลง | วัตถุแจงนิรชินะกถา |
๏ หนึ่งสดับวิณะและรมณา | ศับทอาทิมธุรประโคม |
๏ หนึ่งและฟังปหรณะคโครม | เภริโหมมหรธึกะสนั่น |
๏ ปราศจากคุณะหิตะมหรรต์ | โทษอนรรต์นิริยภยผล |
๏ ปัจจุบันนฤคุณะก็ยล | ทรัพยดลขยวิจลลาญ |
๏ คือจะเปลืองปละสละธนสาร | เหตุการย์กยะบุษปคนธ์ |
๏ เครื่องวิเลปนะสุจิวิมล | อ่าสกนธ์ขจรรศฉม |
๏ หนึ่งจะเสื่อมธนะวุฒิอุดม | เหตุ์สะสมวรวิวิธพัทธ์ |
๏ หนึ่งจะเปลืองธนะศิริพิบัติ | เหตุจัดรศวิวิธโภชน์ |
๏ หนึ่งจะเปลืองธนะวิธประโยชน์ | เหตุ์ประโมทมหุศวททาน |
๏ หนึ่งจะป่วยกิจคฤหสถาน | สรรพการย์ก็จะบมิกระทำ |
๏ หนึ่งผิวะหญิงจะทฤษนรบำ | คืนณดำบละคฤหวิกาล |
๏ ผัวจะหึงษจะผรุสะขาน | จักประหารภยประทุฐะทัณฑ์ |
๏ โทษประการะฉะพิธก็หัน | ปัจจุบันประดุจบริยาย |
๏ เบื้องอนาคตภพอบาย | ภูมิหมายธุวทุคติคลา |
๏ ปราชมละเหตุ์ทฤษนสวนา | แห่งมหามหุศวตระการ |
๏ ห่อนจะเหนคุณะวิบุลย์สาร | สรรพพาลพิปริตะคดี |
๏ ฉันทพากยะหละมุขี | นามกระวีวจนะก็ประกาศ |
๏ เปนฉบัพคณะวิธุรชาติ | โดยนุสาศนบทวิถาร ๚ะ ๛ |