- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
น.
|
ย.
|
น.
|
ย.
|
|||||||||
ํ | ํ | ํ | ํ | ั | ั | ํ | ํ | ํ | ํ | ั | ั | |
๒๕๏ | น | ย | ส | หิ | ตา | นฺยา | กุ | สุ | ม | วิ | จิตฺ | ตา |
บาทหนึ่ง ๑๒ อักษร สองกลอนเปนบาทหนึ่ง ๒ บาทเปนบทหนึ่ง ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(เว้นปิสุณาวาทมีองค์ ๔)
๏ จะรจิตรอรรถ๖า | ปิสุณะวจีขว๖๑๒น |
พิปริตะญาณย๖ล | บรชนะทำลา๖๑๒ย |
๏ กระมลประโยชน์ตน | ยุบลตริะเสน่ห์หมาย |
ลุทะทุฐะเหตุ์มลาย | คุณะวุฒิเสื่อมสูญ |
๏ จตุพิธองคา | คณนะประมวญมูล |
ทุจริตะไพบูลย์ | ครุกะวจีกรรม์ |
๏ กลตริะจะรอญราญ | บรปิยสร่างสัณ |
ฐวะกิจะมิตรพัน | ธนะนิรเสพย์สมาน |
๏ กลตริะประสงค์สกนธ์ | ชนบรชื่นบาน |
สุมนะกระเษมสานต์ | อภิมุทะเสน่หา |
๏ กลวิริเยศผดุง | พจนจะเภทา |
ครหวิเหษา | กรณอุบายหลาย |
๏ กลยุะก็หลงลม | สทหนะเหมือนหมาย |
อุภยวิโยคมลาย | ปิยมละประจากกัน |
๏ สริจดุรงค์ครบ | บทบมิแผกผรร |
ยุติวจนากรร | มปิสุณะวาจา |
๏ ทุจริตพาที | นิรคุณะสัตยา |
อกุศลโทษา | ทุรคตเพศพาล |
๏ ผิวะและบมิอ้างอรรถ | ดุจอธิบายสาร |
สุจริตบันดาล | คติศุขสู่สวรรค์ |
๏ ชินพจนาทนับ | คณะกุศลากรร |
มบถพิธีธรรม์ | อธิกวิบากบุญ |
๏ ศุภผลภิญโย | ยศศิริศักดิ์สุน |
ธรวฒนาคุณ | อิธะบรโลกา |
๏ นรชนเมธี | นิรวจนาพา |
ลพิกลมายา | วิยบทรำพรรณ์ |
๏ วรพฤดินี้นาม | กุสุมะวิจิตรฉันท์ |
เสนาะหกลเสนอกรรณ์ | นิกรกระวีวร |
๏ ก็ประดุจตักเตือน | สติริะคนึงกลอน |
มธุรศอักษร | สุรวุฒิโวหาร ๚ะ ๛ |