- คำนำ
- พระประวัติ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- พระนิพนธ์ สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
- ปรารภเรื่อง
- ฉันท์วรรณพฤติ
- ๑. ชื่อตะนุมัชฌาฉันท์
- ๒. ชื่อกุมาระลฬิตาฉันท์
- ๓. ชื่อจิตรปทาฉันท์
- ๔. ชื่อวิชชุมมาลาฉันท์
- ๕. ชื่อมาณะวะกะฉันท์
- ๖. ชื่อหละมุขีฉันท์
- ๗. ชื่อรุมะวดีฉันท์
- ๘. ชื่ออุปัฐฐิตาฉันท์
- ๙. ชื่ออินทวิเชียรฉันท์
- ๑๐. ชื่ออุเปนทวิเชียรฉันท์
- ๑๑. ชื่ออุปชาติฉันท์
- ๑๒. ชื่อสุมุขีฉันท์
- ๑๓. ชื่อโทธะกะฉันท์
- ๑๔. ชื่อสาลินีฉันท์
- ๑๕. ชื่อธาตุมมิสสาฉันท์
- ๑๖. ชื่อสุรสะสิรีฉันท์
- ๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
- ๑๘. ชื่อสวาคตาฉันท์
- ๑๙. ชื่อภัททิกาฉันท์
- ๒๐. ชื่อวังสัฐะฉันท์
- ๒๑. ชื่ออินทวงษฉันท์
- ๒๒. ชื่อโตฏกฉันท์
- ๒๓. ชื่อทุตะวิลัมพิตะมาลาฉันท์
- ๒๔. ชื่อปุฏะฉันท์
- ๒๕. ชื่อกุสุมะวิจิตรฉันท์
- ๒๖. ชื่อภุชงคปยาตฉันท์
- ๒๗. ชื่อปิยังวทาฉันท์
- ๒๘. ชื่อลลิตาฉันท์
- ๒๙. ชื่อปมิตักขราฉันท์
- ๓๐. ชื่ออุชลาฉันท์
- ๓๑. ชื่อเวศเทวีฉันท์
- ๓๒. ชื่อมรสังฉันท์
- ๓๓. ชื่อกมลฉันท์
- ๓๔. ชื่อปหาสินีฉันท์
- ๓๕. ชื่อรุจิราฉันท์
- ๓๖. ชื่อปราชิตฉันท์
- ๓๗. ชื่อปหรณะกุลิกาฉันท์
- ๓๘. ชื่อวสันตดิลกฉันท์
- ๓๙. ชื่อมาลีนีฉันท์
- ๔๐. ชื่อปภัททกะฉันท์
- ๔๑. ชื่อวาณินีฉันท์
- ๔๒. ชื่อศิขิริณีฉันท์
- ๔๓. ชื่อหรณีฉันท์
- ๔๔. ชื่อมันทักกันตาฉันท์
- ๔๕. ชื่อกุสุมิตะลดาเวลิตาฉันท์
- ๔๖. ชื่อเมฆวิบผุชะตาฉันท์
- ๔๗. ชื่อสัททัละวิกกีฬิตะฉันท์
- ๔๘. ชื่ออีทิสังฉันท์
- ๔๙. ชื่อสัทธราฉันท์
- ๕๐. ชื่อภัทกะฉันท์
- ฉันท์มาตราพฤติ
๑๗. ชื่อรโธทธตาฉันท์
ร.
|
น.
|
ร.
|
ลหุ | ครุ | |||||||
ั | ํ | ั | ํ | ํ | ํ | ั | ํ | ํ | ํ | ั | |
๑๗๏ | โร | น | รา | อิ | ห | ร | โธ | ทฺธ | ตา | ล | คา |
บาทหนึ่ง ๑๑ อักษร สองกลอนเปนบาทหนึ่ง สองบาทเปนบทหนึ่ง ชื่อรโธทธตาฉันท์ ดั่งนี้ ๚ะ ๛
(อนุกัมปกะมิตรมีลักษณคุณ ๔ ประการ)
๏ มิตรมีอธิมห๗า | คุณาบว๔๑๑ร |
นามนุกัมปกะขจ๗ร | ธเรศต๔๑๑รี |
๏ กอประด้วยจตุรเหตุ์ | พิเศศมี |
เกรียดิกำจรวิธี | ณะสิ่งประเสรอฐ |
๏ คือสหายผิวะนฤศุข | และทุกขเกอด |
ไภย์พิบัดิก็ประเดอด | ประดักสกนธ์ |
๏ ทรัพยบุตร์ภิริยนาศ | นิราศผล |
ทราบก็โทรมมนะวิจล | อดูรอดัก |
๏ หนึ่งผิวะยลยศภิรมย์ | อุดมศักดิ์ |
แห่งสขาคุณประจัก | ประเจอดสุธา |
๏ มานมนัศประมุทพร้อง | ก็ส้องก็สา |
ธุการประกาศพรกถา | ก็แหล่ก็หลาย |
๏ หนึ่งผิวะยินยุบลบรา | คระหาครหาย |
โทษะมิตรอภิปราย | ก็ก้างก็กรร |
๏ ห้ามบให้พจนความ | และหยามและหยัน |
หอนจะชั่วประดุจฉัน | ณะหมิ่นประหมาท |
๏ หนึ่งสดับชนสรพรั่ง | ประสังษ์ประสาท |
แห่งสหายกิติประกาศ | ก็ภูลภิรมย์ |
๏ พลางและพร้องมธุรขาน | ผสารผสม |
สูภิปรายวจนชม | ก็ควรก็ขอบ |
๏ เกรียดิปรากฏิก็แจง | ธแถลงก็ชอบ |
สัตยล้วนบมีประกอป | อลิกคดี |
๏ ซ้ำภิโยยศก็เพ่อม | และเตอมวจี |
เจรอญคุณาธิคุณมี | อเนกะนับ |
๏ คือนุกัมปกะสหาย | ธิบายก็สรับ |
จัดตุราธิกะประดับ | คุณูประการ |
๏ ควรจะสัณฐวะสนิจ | สุมิตร์สมาน |
เสมอชิพิตรนิจนาน | นิรันดรา |
๏ ฉันท์นี้ก็เสนาะหโศตร | รโธทธตา |
นามปรำปรกถา | รจิตรจัด |
๏ เสนออเนกนิกรปราช | ฉลาดและหัด |
รงงสฤษดิ์พิพิธพัจน์ | นิพนธฉันท์ ๚ะ ๛ |