โลกกับเครื่องจักร

[๑] วิถี ไอน้ำ น้ำมัน กับไฟฟ้า เป็นกำลังเดิรเครื่องจักร เครื่องยนต์ จนมนุษย์ย่นหนทางได้ ไปในอากาศได้ มีหูทิพย์ ตาทิพย์ เช่นวิทยุกระจายเสียง และภาพยนตร์ เป็นต้น นอกนั้น วิทยาศาสตร์ทั้งหลายก็คือการค้นหาความจริงจากธรรมชาติ เพื่อให้มนุษย์รู้เท่าทัน และนำเอาธรรมชาติมาประกอบกันเข้าให้เป็นประโยชน์ใช้ได้

[๒] ......แล ในการใช้เครื่องจักร อุตสาหกรรมได้ไปหน้าเกษตรกรรม แต่บัดนี้เครื่องจักรก็เข้ามาแทนแรงคนในการทำไร่ไถนามากแล้ว เครื่องยนต์ไถนา อาจไถนาได้วันละตั้งร้อยไร่ แต่เครื่องเกี่ยวยังเกี่ยวได้แต่บนแผ่นดินแห้ง ข้าวของเราต้องเกี่ยวในน้ำโดยมาก ไม่ช้าเครื่องจักรก็จะเข้ามาเกลื่อนทางการเพาะปลูกด้วย

[๓] ......เหว ฟ้าทับเหว คือ ภัยใหญ่หลวง เพียงตกเหวก็ขึ้นยากอยู่แล้ว ยังมีฟ้ามาทับเสียด้วยก็ยิ่งหมดหวังที่จะขึ้นได้ การที่เครื่องจักรมาทำสินค้าได้รวดเร็วมากมายเป็น mass production นี้ กลับเป็นภัยที่คนว่างงานและการค้าหากำไรยาก ทั่วโลกพากันป่วนด้วยเศรษฐภัย

[๔] ......น้ำ ประธานาธิบดีรูสเวลต์แห่ง ส.ป.ร. อเมริกา แก้การเงินฝืดเคืองด้วยให้มีเงินใช้คล่องขึ้น แก้ราคาของถูกให้เขยิบแพงขึ้น โดยกดราคาดอลลาร์ให้ต่ำลงด้วยวิธีรับซื้อทองแท่งจากยุโรป แก้คนว่างงานด้วยวิธีหางานตัดถนนและงานคมนาคมให้ทำ ได้ช่วยคนว่างงานให้กลับมีงานทำขึ้นตั้ง ๔ ล้านคน ได้ลงทุนนับด้วยพันๆ ล้านเหรียญ

[๕] ......สาลี การจำกัดยางและดีบุก สยามมีส่วนอยู่ด้วย โดยเป็นภาคีแห่งสัญญานั้นๆ รัฐบาลของเราต้องลาออกเพราะสัญญาจำกัดยางซึ่งสภาผู้แทนราษฎรไม่ยอมให้สัตยาบัน ทางยุโรปและอเมริกาได้มีการจำกัดถ่านหินและข้าวสาลี การจำกัดนี้เป็นวิธีแก้ราคาตกต่ำเพื่อยกราคาสินค้านั้นๆ ให้สูงขึ้นพอให้การประกอบสินค้านั้นๆ เป็นไปได้

[๖] ......เผา ได้มีการเผาข้าวสาลีใน ส.ป.ร. อเมริกา เพื่อให้ราคาข้าวสาลีกะเตื้องขึ้น

[๗] ......นั้น เครื่องจักรทำสินค้าขนาดใหญ่มากมายที่เรียกว่า mass production ทำให้สินค้านั้นๆ เกลื่อนตลาด ราคาถูก ถูกจนการทำนั้นหากำไรยาก ต้องตัดงานตัดคนลงไป เป็นเหตุให้จำนวนคนว่างงานในประเทศอุตสาหกรรมทวีขึ้นราวกับปรอทวัดคนไข้ที่ไข้กำลังขึ้นสูง คนว่างงานในอเมริกามีสิบล้านกว่า ในอังกฤษมี ๒ ล้านกว่า และในเยอรมนีก็ปานกัน ฝรั่งเศสซึ่งเคยอวดว่าไม่มีปัญหาเรื่องคนว่างงานเลย ก็เกิดมีคนว่างงานทวีขึ้นเป็นจำนวนสามแสนเศษ สยามยังอยู่ในสมัยเกษตรกรรม จึงยังเหินห่างจากภัยเช่นนี้ คนว่างงานของเราเกิดมีขึ้นบ้างเฉพาะในกรุง ซึ่งจะอาศัยอาชีพทางเกษตรกรรมไม่ได้ ถ้าได้สร้างอุตสาหกรรมขึ้นบ้าง ก็พอจะหางานให้ชาวกรุงทำได้ ในชนบทนั้น กสิกรมีเวลาว่างมากจริงแต่เขาก็ไม่ใช่คนว่างงานแท้ เราอาจช่วยให้กสิกรมีงานทำตลอดปี ด้วยวิธีจัดการทดน้ำและก่อเกิดสินค้าบ้านขึ้น

[๘] ......อาการ เช่นหางานโยธาให้ทำ ก็เป็นเพียงการแก้ชั่วคราว เมื่อหมดงานแล้วเหลือเพียงการรักษา ก็จะต้องปลดคนออก จึ่งเปรียบเหมือนแก้อาการ หาใช่แก้โรคได้จริงๆ ไม่

[๙] ......เบี้ยชูชีพ อังกฤษให้ dole แก่คนว่างงาน ที่มีครอบครัวก็ให้มากหน่อยเพื่อเจือจานถึงครอบครัวด้วย วิธีนี้เป็นการช่วยเหลือ แต่ก็กล่าวกันว่าเป็นการยุให้คนขี้เกียจ ไม่อยากหางานทำ ฉะเพาะคนที่ยอมอยู่กินอย่างแร้นแค้น

[๑๐] ......ดอกบัว เครื่องจักรเป็นกงจักร หรือว่านานไปจะกลายเป็นดอกบัว คืออิฏฐารมณ์ อันเป็นส่วนที่คนเราปราร์ถนา

[๑๑] ......รวม ฟัสซิสม์ คือการปกครองแผนดิกเตเตอร์ที่มุสโสลินีแห่งอิตาลีตั้งขึ้น และเดี๋ยวนี้กำลังระบาดอยู่ในยุโรป เขาจะแก้ภัยเครื่องจักรได้ด้วยเป็น Corporate State คือประเทศน้ำหนึ่งใจเดียว คือใจของดิกเตเตอร์

[๑๒] ......แผน นักรัฐประศาสน์เชื่อกันว่า ปัญหาเรื่องวิธีจำหน่าย คือทำสินค้าได้มากๆ ก็ให้ได้ใช้ทั่วถึงกัน ไม่ต้องทำลายหรือจำกัดปริมาณที่ทำให้น้อยลงนี้ จักสำเร็จได้ด้วยอาศัยมี planning คือการกะวางแผนผังให้พอเหมาะว่า จะให้ใครทำอะไร ที่ไหนเท่าไร แทนที่จะให้แข่งค้าแข่งขายกันไปตามเรื่องอย่างเดี๋ยวนี้

[๑๓] แน่ ดูคำอธิบายหมายเลข ๒ (......แล)

[๑๔] ......นาน ถ้าเปรียบกับประเทศที่มีสำมะโนครัวหนาแน่น เช่น ญี่ปุ่น สยามก็ยังมีคนอยู่ได้อีกไม่น้อยกว่าหกเท่าของสำมะโนครัวปัจจุบันนี้ ภัยเครื่องจักรทางอุตสาหกรรม เรายังอยู่ห่างมาก และภัยเครื่องจักรทางเกษตรกรรม เราก็ไม่ต้องกลัว เพราะที่ดินเรายังมีเหลือหลาย ลำพังการทวีแห่งสำมะโนครัวอย่างปกติ เราก็ยังจะมีความสะดวกสบายไปได้อีกนานนัก เพราะเหตุที่มีที่ดินมาก มีคนน้อย เรากลับต้องการเครื่องจักรช่วยแรงคนเสียอีก