วันที่ ๒๒ พฤษภาคม ร.ศ. ๑๒๗(๒)

สวนดุสิต

วันที่ ๒๒ พฤศภ รัตนโกสินทรศก ๑๒๗

พระยาสุขุม

ลองนึกดูเรื่องตำหนักแพมีอีกทางหนึ่งที่จะคิดได้ เมื่อปลดเปลื้องความลำบากอื่นได้หมดแล้ว เหลืออยู่สิ่งเดียวแต่สพานซึ่งเป็นสพานสามเสนสพานหนึ่ง สพานต้นถนนใบพรในที่ตำหนักแพสพานหนึ่ง ยังเกะกะอยู่ด้วยสพานหลังนี่และถ้าจะทำสพานสูงก็เปลืองที่ จะเป็นสพานหกก็เปิดปิดลำบาก ถ้าเลิกสพานหลังนี้เสียได้ นับว่าเป็นหมดข้อรังเกียจแท้

ทางที่จะเลิกได้นั้นมีอยู่ทางหนึ่งดังนี้ คือเอาคลองที่จะมีล๊อกกลับมาที่คลองวัดราชาธิวาศอย่างเก่า คราวนี้ไม่ขุดกินเข้าไปข้างวัด ขุดกินฟากข้างเราฟากเดียว ช่วยถมฝั่งของวัดที่แหว่งๆ เว้าๆ ให้เรียบเสียด้วย คลองยืนขึ้นมาจนถึงท้ายคูวัด พ้นนั้นจึงโอนไปข้างเหนือ ให้มาตรงเหมาะกับที่เราจะให้เข้าในวัง ถ้าทำเช่นนี้คลองสั้นลงมาก งดสพานเปิดปิดฤๅสพานสูงได้ ถ้าจะมีคลองฤๅสระในสวน ใช้เป็นท่อสพานรากเปิดแต่น้ำเข้ามา ฤๅเรือเล็ดลอดเข้าออกได้

แต่ส่วนคลองข้างใต้ซึ่งเป็นลำรางอยู่แล้วเดียวนี้ ขุดเข้ามาจนถึงบ้านจางวางฝีภาย เอาโรงเรือไว้ข้างใต้ เพราะจะใช้เข็นลงน้ำอย่างเช่นพระยาวรพงษว่าโรงเรือนั้นกันเขตรโรงไฟฟ้า เป็นที่ไว้เรือ​อย่างเดียว ไม่มีล๊อกข้างริมแม่น้ำ ถ้าจะให้น้ำเต็มไปเพียงไรใช้เปิดน้ำในคลองล๊อกข้างเหนือลงไป บางที่เช่นนี้จะเป็นที่เรียบร้อยได้ ให้เขาลองร่างอย่างนี้มาอีกแปลนหนึ่งใช้เส้นดินสอ

สยามินทร์