วันที่ ๒๔ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๖

วันที่ ๒๔ ตุลาคม รัตนโกสินทร๔๐ศก ๑๒๖

ถึง พระยาสุขุม

ได้รับหนังสือฉบับที่ ๑๖ ส่งรายงานเมืองไทรที่ได้ลงไปตรวจ ได้อ่านตลอดแล้ว เห็นว่าจรูญเป็นผู้ได้เคยลงไปอยู่เมืองไทรถึง​เดือนหนึ่ง คงจะรู้การอะไรซอกแซก จึ่งได้ไต่ถามประกอบรายงานนี้ จรูญเห็นแตกต่างไป ในเรื่อง ............. เป็นผู้ซึ่งปรากฎชัดว่าเป็นหัวน่าฝ่ายข้างขัดขวาง และมีเขี้ยวมีเล็บด้วย เขาออกจะทำนายว่าจะไม่สำเร็จ ยังไม่ทันที่จะเขียนหนังสือตอบด้วยหาเวลาไม่ได้ ก็พอได้รับข่าวจากพระยาศรีว่ามีท่าทางออกความคิดอย่างใหม่ขึ้น จึ่งมีความร้อนใจอยากให้กรมหลวงดำรงลงมาจัดเอง

แต่ข้อที่ได้ไปเยี่ยมเมืองเฟรเดอเรเตด มเลย์สเตตส และได้เห็นได้คุ้นเคยพวกกรมการเหล่านั้นไว้ดีมาก สำหรับจะได้พูดโต้ตอบถึงแต้มกันได้บ้าง

ขอบใจที่อุสาหะตรวจการ แต่เรื่องสายโซ่ล้าระย้าตกน่ากลัวเต็มที หวังใจว่าแกจะได้ตรวจหมดแล้ว จะไม่มีใครตายในกองระย้าต่อไปภายน่า จะตั้งใจคอยดูรายงานซึ่งจะได้ส่งต่อไปข้างน่าอีก

รูปที่ส่งมาให้นั้น เห็นว่าพอจะยืมตราแมวดำกรมดำรงตีได้ แต่ถ้าจะให้ดีรับเอามาเสียทีเดียว เพราะกรมดำรงควรจะเลื่อนยศขึ้นเป็นแมวขาวหรือแมวเทาได้แล้ว มีแกมะราอัน ๑ มาฝาก หวังว่าแกจะทำได้ดีต่อไปภายน่า.

จุฬาลงกรณ์ ปร.