วันที่ ๒๑ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๗

เมืองสุพรรณบุรี

วันที่ ๒๑ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๗

พระยาสุขุม

ได้รับหนังสือจากนิล^๑นำมาให้ข้อความในนั้นจะไว้พูดกันเมื่อกลับไปกรุงเทพ ฯ จะขอบอกข่าวการที่มาสุพรรณครั้งนี้ ที่บ้านนี้ช่างแปลกกับคราวก่อนเสียจริงๆ ถึงน้ำไม่ท่วมก็ขึ้นทีเดียว นิลเลี้ยงแขงแรงมาก วันแรกได้กินแกงบวนอะร่อยดี วันนี้ได้กินขนมจีนน้ำยา อยู่ข้างจะแจกทั่วถึงมาก

เรือครุธเหิรเห็จนั้นตั้งแต่วันหมุนไม่ไปครั้งก่อน แก้แล้วก็เดินไม่สนิท กะแทกเป็นคราวๆ ครั้นมาในคลองมะขามเฒ่าใบจักรไปฟันขอนไม้ที่ลอยมาในน้ำๆ ท้ายเรือขึ้นเป็นฝอย แต่แล่นมาได้ ครั้นเมื่อถึง เดิมบาง ยกขึ้นดู ใบจักรฉีกไปสักเกือบ ๒ นิ้ว แลพึ่งมาได้ความว่า เมื่อเปลี่ยนจักรที่นครสวรรค์ รพี^๒เอาจักรขวาไปใส่จักรซ้าย บิดผิดกันไปจึงได้กระเทือน บัดนี้เป็นที่เรียบร้อยแล้ว แต่แบบบางเต็มที ถูลู่ถูกังไม่ได้

ชาวสุพรรณดูนับถือเจ้านายมาก ลักษณอาการกิริยาที่ไหว้กราบออกจะใกล้ข้างพระมากกว่าเจ้า มีอธิฐานขอพรเชิงบนๆ ​ต่อไป ยากที่จะมีเมืองไหนอ่อนน้อมเรียบร้อยเหมือน การที่จะแปลงปลอมเที่ยวนั้นเป็นไม่สำเร็จ เพราะรู้แลเตรียมเสียทั่วหน้าแล้ว ได้ลองเอาแตรเป่านำกระบวนล่อให้หลงว่า มาในกระบวนใหญ่ แล้วลงเรือเล็กตามมาข้างหลัง แรกๆ ก็งงอยู่ สักประเดี๋ยวหนึ่งแล้วก็รู้จัก แตรนั้นออกจะไม่รู้สึกว่าเป็นการแห่เสด็จ เที่ยวไล่ตามสุ่มเอาตัวที่รู้จักด้วยรูปแหละเป็นที่ตั้ง เพราะรูปนั้นกันได้สารพัด ผีก็ไม่หลอก ไข้เจ้บก็รักษาได้ เสมาก็แช่น้ำกินหายเจ็บ ดูรู้จักทุกคนไม่มีใครจะเงอะงงเสียเลย จนต้องตกลงเลิกประพาศต้น เพราะดูก็น่าสงสารเที่ยวไล่ตามหาทุกหนทุกแห่ง เสมาไม่พอถึงไหนก็หมดที่นั้น ซื้อขายกันราคาแพงมาก น่าจะต้องสั่งเติมอีก

นึกถึงการงานที่บางกอก ได้ข่าวเรือถึงรูปถึงในวันนี้ หวังใจว่าการงานคงจะดำเนินไปดี

มาคราวนี้เหนื่อยอย่างเดียวแต่เรื่องนั่ง หาที่แผ่นดินช่างยากเสียจริงๆ เป็นน้ำไปเสียทั้งนั้น แต่ที่เหนื่อยก็ดีกินเข้าได้แลนอนหลับ ทีจะมีกำไร ฝนไม่สู้มากนัก แต่ไม่หมด ลมยังเป็นตวันตก พึ่งมีฝนตวันออกวันนี้ อากาศกำลังเย็นสบายดีไม่ร้อนไม่หนาว ขอจบไว้เท่านั้นที มีของฝากแต่ยังไม่บอกให้รู้

สยามินทร์