อารัมภกถา
๏ จะเผดิมเริ่มเรื่องท้าว |
นามนล ราชเฮย |
แปลโศลกสันสกฤตสน |
ธิไว้ |
โคลงฉันท์กาพย์กลอนปน |
กันอยู่ |
ตามแบบโบราณให้ |
ชื่อชี้คำหลวง ฯ |
๏ ขอปวงนักปราชญ์เชื้อ |
ชาวไทย |
ถ้วนทั่วจงมีใจ |
ดุจข้า |
วิชากะวีใน |
สยามรัฐ |
ทั้งบัดนี้บัดหน้า |
อย่าให้สูญพงศ์ ฯ |
๏ ประสงค์แห่งข้าแต่ง |
เรื่องนล นี่ฤๅ |
เพื่อแนะกุลบุตร์ยล |
เยี่ยงไว้ |
ดูแยบแบบประพนธ์ |
โคลงกาพย์ กลอนนา |
เผื่อจะคิดแต่งได้ |
อีกบ้างอย่างดนู ฯ |
๏ ดูรากุลบุตรเชื้อ |
ชาติชาย ไทยเอย |
อันชาติรุ่งเรืองฉาย |
เฉิดแท้ |
แม้ไร้กะวีอาย |
ทั้งชาติ เจียวพ่อ |
เขาจะเยาะเล่นแม้ |
หมดผู้รู้ดี ฯ |
๏ กะวีสง่าแม้น |
มณีสาร |
คำเพราะคือสังวาลย์ |
กอบแก้ว |
ควรเพิ่มพิริยการ |
กะวีเวท เทอญพ่อ |
กอบกิจประเสริฐแล้ว |
ไป่ต้องร้อนตัว ฯ |
๏ อย่ากลัวถูกติพ้น |
เกินสมัย หน่อยเลย |
ใครเยาะก็ช่างใคร |
อย่าเก้อ |
เราไทยอักษรไทย |
เราแต่ง สิฮา |
ใครติสิคือเส้อ |
ไม่รู้สีสา ฯ |
๏ นานาประเทศล้วน |
นับถือ |
คนที่รู้หนังสือ |
แต่งได้ |
ใครเกลียดอักษรคือ |
คนป่า |
ใครเยาะกะวีไซร้ |
แน่แท้คนดง ฯ |
๏ อย่าพะวงหลงเชื่อถ้อย |
ฟังคำ |
คนห่ามกระเห่อทำ |
อวดรู้ |
นักพูดชักระยำ |
ยับเปล่า พ่อเอย |
นักปราชญ์สิจักกู้ |
จิตให้หรรษา ฯ |
๏ อย่ามัวคิดแข่งบ้าน |
เมืองไหน หน่อยเลย |
ติดแต่ถึงเมืองไทย |
บัดนี้ |
เมืองเราศรีวีไลย |
ควรอยู่ แล้วนา |
นักพูดจะชวนชี้ |
ชักบ้าอย่าฟัง ฯ |
๏ ระวังตั้งจิตเอื้อ |
เอาดี เถิดพ่อ |
เอาเยี่ยงอย่างกะวี |
พิริยแผ้ว |
เปนข้าแผ่นดินดี |
เลี้ยงชีพ ดีเทอญ |
เขาจะนับเปรียบแก้ว |
รุ่งเรื้องเมืองไทย ฯ |