คเณศร, ส. ผ. [ส. คเณศ๎วร, ฤๅ คเณศ] = “ผู้เปนใหญ่ในคณะ” ฯ ข้างไสยศาสตร์นิยมว่าเปนเจ้าแห่งความรอบรู้ (สิทธิ) จึ่งเรียกว่า “สิทธิบดี” [ส. สิท์ธิปติ], ว่าเปนใหญ่เหนือความขัดข้องทั้งปวง (วิฆ๎น) จึ่งเรียกว่า “วิฆเนศร” [ส. วิฆ๎เนศ๎วร], เปนหัวน่านำคณข้ามความขัดข้อง เหมือนโคผู้นำฝูงโค จึ่งเรียกว่า “คณปุคว” ฯ ตามตำหรับว่าเปนโอรสพระอิศวรกับพระอุมา ฤๅอีกนัย ๑ ว่าเปนโอรสพระอุมาองค์เดียว มีหัวเปนช้างงาเดียว สีกายแดง นุ่งห่มแดง ถือบาศและขอ มีหนูเปนพาหน ฯ บรรดาผู้ที่จะเริ่มกิจใด ๆ ฤๅเริ่มประพนธ์ มักเริ่มด้วยมนตร์ว่า “นโม คเณศาย วิฆ๎เนศ๎วราย” ฯ

คุรุ, ส. = (๑) หนัก เช่น คุรุทัณฑ์ = โทษหนักเปนต้น (๒) ยาว เช่น คุรุ ใน ฉันท์คือคำเสียงยาว (๓) สำคัญ (๔) เปนที่นับถือ (๕) ผู้สอนวิทยาฤๅศาสนา (ไทยมาแผลงเปน “ครู”)

คฤห [ส. ค๎ฤห, ม. คห] = เรือน, บ้าน, ตำหนัก.

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ