สรรคที่ ๙

๏ ตตัส๎ ตุ ยาเต วาร๎ษ๎เณย ๏ เมื่อวาร์ษไณยสารถี ไปจากบุรีแล้วฉนั้น ๏ ปุณ๎ยโศ๎ลกัส๎ย ทิว๎ยตห์ ๏ ทรงธรรม์บุญโศลกราช ก็บ่มิได้ขาดการสกา ๏ ปุษ๎กเรณ ห๎ฤตัม์ ราช๎ยํ ๏ จนราชาแพ้พระบุษกร จนเสียนครเสียราชย์ ๏ ยัจ์จาน๎ยัท์ วสุ กิญ์จน ๏ ภูวนาถเสียสิน ทุกสิ่งสิ้นพัสดุสรรพ์ ๏ หฤตราช๎ยํ นลํ ราชัน์ ๏ นลราชันเสียสมบัติ สารพัตเพื่อแพ้สกา ๏ ป๎รหสัน์ ปุษ๎กโรพ๎รวีต์ ๏ จึ่งพระอนุชาบุษกร ยิ้มเย้ยก่อนแล้วจึ่งกล่าว ๏ ท๎ยูตัม์ ป๎รวร๎ตตาม์ ภูยห์ ๏ ว่าเชิญท้าวเธอทอดอีกเทื้อ เผื่อว่าโชคร้ายจะกลายเปนดี ๏ ป๎รติปาโณส๎ติ กัส๎ ตว ๏ ฤๅพระบ่มีทุนพนัน หมดกันแล้วฤๅไฉน ๏ ศิษ๎ฏา เต ทมยัน์เต๎ยกา ๏ อ้อเผลอไปยังมี ทมยันตีนารีรัตน์ ๏ สร๎วัม์ อัน๎ยัช์ ชิตัม์ มยา ๏ ส่ำสมบัติอื่น ๆ ไส้ร ข้าทอดได้สิ้นแล้วมา ๏ ทมยัน์ต๎ยาห์ ปนห์ สาธุ ๏ เชิญราชาทอดอีกที วางทมยันตีเปนทุน ๏ ว๎รตตาง ยทิ มัน๎ยเส ๏ ลองเสี่ยงบุญเสี่ยงเคราะห์ ผิวะเหมาะเผื่อบุญเชย พระฮา ฯ

๏ ปุษ๎กเรไณวัม์ อุก์ตัส๎ย ๏ ฟังคำเย้ยพระบุษกร ช่างแคะค่อนยอนโยก ๏ ปุณ๎ยโศ๎ลกัส์ย มัน๎ยุนา ๏ บุญโศลกเธอก็คั่งแค้น แน่นฤดีแดยัน ๏ ว๎ยาทีร๎ยเตว ห๎ฤทยํ ๏ อันพระหฤทัยเธอรุมรึง ประหนึ่งว่าจะพังพินาศ ๏ น ไจนํ กิญ์จิท์ อัพ๎รวีต์ ๏ พระบ่มิประภาษไฉนเลย บ่มิได้เฉลยคำพระน้อง ๏ ตตห์ ปุษ๎กรัม์ อาโลก๎ย ๏ พระจ้องดูพระบุษกร ผู้ช่างค่อนช่างเสียดสี ๏ นลห์ ปรมมัน๎ยุมาน์ ๏ อันพระภูมีราชานล พระกมลท่วมโทมนัศา ๏ อุต์ส๎ฤช๎ย สร๎วคาเต๎รโภ๎ย ภูษณานิ มหายศห์ ๏ แล้วราชาเปลื้องภูษณาภรณ สรรพอลงกรณอลงกฎ ประดับพระยศฦๅสาย จากพระวรกายหมดพระองค์ ๏ เอกวาสาห๎ยสํวีตห์ ๏ คงแต่ผ้าอยู่ผืนหนึ่ง อันซึ่งเจียนจะมิปรกอินทรีย์ ๏ นิศ๎จก๎ราม ตโต ราชา ๏ ป่างนี้จึ่งพระราชา ค่อยลีลาจากพระนิเวศน์ ๏ ต๎ยัก์ต๎วา สุวิปุลาง ศ๎ริยัม์ ๏ โอ้แสนสมเพชจอมกษัตร์ เคยครองสมบัติวิบูลย์ดี ๏ ทมยัน์ต๎เยกวัส๎ต๎ราถ ๏ ฝ่ายทมยันตีนารีรัตน์ ทรงสพัตร์แต่ผืนเดียวเช่นกัน ๏ คัจ์ฉัน์ตัม์ ปฤษ๎ฐโตน๎วคาต์ ๏ พลันเสด็จออกไปจากวัง ตามหลังองค์พระภรรดา ๏ ส ตยา วาห๎ยตห์ สาร๎ท์ธํ ต๎ริราต๎รํ ไนษโธวสัต์ ๏ อันพระราชาไนษัธ กับนารีรัตน์คู่เคียง ออกนอกเวียงแล้วอาไศรย อยู่ได้สามราตรี ที่ประตูไชย นั้นแล ฯ

๏ ปุษ๎กรัส๎ ตุ มหาราช ๏ ป่างนั้นไส้รจึ่งเจ้านคร คือพระบุษกรมหาราช ๏ โฆษยามาส ไว ปุเร ๏ ท้าวเธอประศาสน์บ่มิช้า ให้โฆษนาทั่วทั้งเวียงใหญ่ ๏ นเล ยห์ สัม๎ยัค์ อาติษ๎เฐต์ ส คัจ์เฉท์ พัธ๎ยตาม์ มม ๏ ถ้าแม้ผู้ใดเอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่แก่พระนล ให้เอาคนนั้นพิฆาฏ ฟันฟาดเสียให้ม้วยมรณ ๏ ยุธิษ๎ฐิร ๏ ดูกรยุธิษเฐียรเจ้า ๏ ปุษ๎กรัส๎ย ตุ วาก๎เยน ๏ ครานั้นเล่าชาวนคร ฟังพระบุษกรเธอประกาศ ๏ ตัส๎ย วิเท๎วษเณน จ ๏ ต่างก็ขยาดยำเยง เกรงพระราชอาชญา ๏ เปารา น ตัส๎ย สัต์การํ กฤตวัน์โต ๏ บ่มิกล้าสนองพระคุณ สุนทรราชผู้นายตน ต่างคนก็ครวญครํ่าร่ำรัก ๏ ต๎ริราต๎รัม์ อุษิโต ราชา ๏ ราชาพำนักเนาอยู่ ที่ริมประตูอีกสามราตรี ๏ ชลมาเต๎รณ วร๎ตยัน์ ๏ พระมีแต่นํ้าเย็น เปนเครื่องดื่มแก้ระหายโหย ๏ ปีฑ๎ยมานาห๎ ก๎ษุธา ตัต๎ร ผลมูลานิ กร๎ษยัน์ ๏ ระอาโรยด้วยหิวนัก บ่มิพักเลือกสิ่งเสวย โอ้บ่เคยจะตกระกำ จำกินมูลผลาหาร ๏ ป๎ราติษ๎ฐต ตโต ราชา ๏ น่าสงสารองค์พระราชา จำต้องคลาศคลาจากนคร ๏ ทมยัน์ตี ตัม์ อัน๎วคาต์ ๏ ฝ่ายบังอรทมยันตี ด้วยภักดีตามเสด็จไป ปางประเวศแนวไพร บัดนั้นแล ฯ

๏ ก๎ษุธยา ปีฑ๎ยมานัส๎ ตุ นโล พหุติเถหนิ ๏ ครั้นดำเนินไปได้หลายเวลา ตามมรรคากลางพน จึ่งพระนลธก็อิดโรย เพื่อหิวโหยนั้นเปนที่ยิ่ง ๏ อปัส๎ยัจ์ฉกุนาน์ กาญ์ศ๎จิต์ ๏ เออโชคดีจริงเห็นนกทอง อันผุดผ่องขจิตร์มาศ ๏ ธิรัณ๎ยสท๎ฤศัจ์ฉทาน์ ๏ ร่อนลงกลาดอยู่ริมผลู อันที่ภูธรจะดำเนินไป ๏ ส จิน์ตยามาส ตทานิษธาธิปติร์ พลี ๏ จึ่งท้าวไทนิษธาธิบดี ผู้มีพลกำลังสามารถ เห็นศกุนชาติเหล่านั้นสิ ธก็ดำริห์แต่ในพระไทย ๏ อัส๎ติ ภัก์โษ๎ย มมาท๎ยายํ วสุ เจทัม์ ภวิษ๎ยตี ๏ ว่าเออนกนี่ไซ้รเหมาะหนักหนา จักได้เปนภักษาแห่งกูชัด ทั้งเปนสมบัติอันพึงปราถนา แห่งกูและชายาณวันนี้ แลนา ๏ ตตัส๎ ตาน์ ปริธาเนน วาสสา ส สมาว๎ฤโณต์ ๏ คิดแล้วภูมีคลี่ผ้าทรง แวดวงโอบฝูงวิหค ตระหลบนกเหล่านั้นไว้ หวังได้ดังจินตนา ๏ ตัส๎ยตัท์ วัส๎ต๎รัม์ อาทาย สร๎เว ชัค๎มุร์ วิหายสา ๏ โอ้อนิจจาเปนคราวเคราะห์ เฉภาะเปนนกฝูงสำคัญ มันนั้นกลับพาภูษาทรง บินลอยตรงขึ้นไปยังอัมพร ๏ อุต์ปตัน์ตห์ ขคา ๏ แล้วมันก็ไปร่อนร่าอยู่ ๏ ท๎ฤษ๎ฏ๎วา ทิค๎วาสสัม์ ภูเมา ส๎ถิตํ ทีนัม์ อโธมุขัม์ ๏ แลดูองค์พระภูธร เห็นล่อนจ้อนผ้าบ่มีห่ม ยืนก้มหน้า อยู่แทบพื้นดิน สิ้นสง่าร่าเริงใจ ๏ วาก๎ยัม์ เอตัท์ อาหุส๎ ตโต นลัม์ ๏ นกนั้นไซ้รมันก็เย้ยหยัน จำนรรจาเปนสำเนียงคน แด่พระนลราชา ว่าฉนี้ ๏ วยัม์ อัก์ษาห์ สุทุร๎พุท์เธ ๏ ดูราท่านผู้โฉดเขลา เรานี้แลคือลูกสกา ๏ ตว วาโส ชิหีร๎ษวห์ ๏ เราลงมาโดยความประสงค์ มุ่งตรงความฉิบหายแห่งท่านแล ๏ อาคตำ น หิ นห์ ป๎รีติห์ สวาสสิ คเต ต๎วยิ ๏ แม้ท่านมีผ้าเหลือ เพื่อห่มแม้แต่ผืนหนึ่งไส้ร ความพอใจของเรายังพร่อง จึ่งต้องลวงเอาจนได้ผ้า พระฮา ๏ ตาน์สมีก์ษ๎ย คตาน์ อัก์ษาน์ ๏ ครานั้นพระนลราช เห็นลูกบาตมันบินไป ๏ อาต๎มานํ จ วิวาสสัม์ ๏ ทั้งพระองค์ไซ้รไร้ภูษิต ผ้าจะปรกปิดก็บ่มีฉนั้น ๏ ปุณ๎ยโศ๎ลกัส๎ ตทา ราชัน์ ๏ พระราชันบุญโศลก ธก็เศร้าโศกโทรมนัศา ๏ ทมยัน์ตีม์ อถาพ๎รวีต์ ๏ จึ่งเผยพจนาตรัสประภาษ แด่ทรามสวาททมยันตี ด้วยสุนทรวาที ดั่งนี้ ฯ

๏ เยษาม์ ป๎รโกปาท์ ไอศ๎วร๎ยาต์ ป๎รจ๎ยุโตหัม์ อนิน์ทิเต  
๏ ศรีเอยลูกบาตตั้ง ชังชิง พี่ฮือ
พี่จึ่งจากไอศวรรย์ แน่แท้
ป๎ราณยาต๎ราง น วิน์เท จ ทุห์ขิตห์ กษุธยาน์วิตห์
แม้แต่จะหาสิ่ง ยังชีพ กินนา
ลำบากยากสุดแก้ ทุกข์เข็ญ
เยษาง ก๎ฤเต น สัต๎การ อุก๎รวัน๎ มยิ ไนษธาห์
๏ เห็นชาวนิษัธแม้ เมตตา พี่ฤๅ
บ่มิอาจต้อนรับ ดั่งกี้
ต อิเม ศกุนา ภูต๎วา วาโสป๎ยปหรัน์ติ เม
บาตแปลงเช่นศกุนา มาอีก ซ้ำแฮ
ฉวยโฉบผ้าห่มลี้ หลบไป
ไวษัม๎ยัม์ ปรมัม์ ป๎ราป์โต ทุห์ขิโต คตเจตนห์
๏ โอ้ใจพี่โศกเศร้า ทรวงโทรม
ท่วมทุกข์ทวีพูล จิตข้อง
ภร๎ตา เตหํ นิโพเธทํ วจนํ หิตัม์ อาต๎มนห์
ฟังผัวพูดเถิดโฉม ศรีสวาท
พี่จะเผยพจน์พร้อง เพื่อศรี
เอเต คัจ์ฉน์ติ พหวห์ ปัน์ถาโน ทัก์ษิณาปถัม์
๏ แต่นี้ทางแยกย้าย ไปดี เจ้าเอย
สู่ทักษิณประเทศ ใหญ่กว้าง
อวัน์ตึ ฤก์ษวัน์ตํ จ สมติก๎รัม๎ย ปร๎วตัม์
ผ่านแคว้นอวันตี ไปสดวก
อีกฤกษวานสล้าง บัพพตา
เอษ วิน์โธ๎ย มหาไศลห์ ปโยษ๎ณี จ สมุท๎รคา
๏ ข้างหน้าเขาชื่ออ้าง วินธัย แม่เอย
นํ้าปะโยษณีลง สมุทร์โน้น
อาศ๎รมาศ๎จ มหร๎ษีณาม์ พหุมูลผลาน๎วิตาห์
อาศรมที่อาไศรย ดาบส ท่านนา
มูลผลาหารโพ้น สพรั่งมี
เอษ ปัน์ถา วิทร๎ภาณาม์ อเสา คัจ์ฉติ โกศลาน์
๏ ทางนี้นำสู่ด้าว แดนวิทรรภ์
นี่สู่แคว้นโกศล อะคร้าว
อต ปรํ จ เทโศยํ ทัก์ษิเณ ทัก์ษิณาปถห์ ฯ
ต่อโพ้นประเทศอัน ไกลลิบ แม่เอย
เดินสู่ทักษิณด้าว ทักษิณ ฯ
๏ เอตัท์ วาก๎ยํ นโล ราชา ทมยัน์ตึ สมาหิตห์
๏ ภูมินทร์นลราช ตรัสประภาษเช่นนี้
เพื่อหวังประโยชน์ชี้ ช่องให้ทมยัน ตีนา
อุวาจาสก๎ฤท์ อาร๎ต์โต หิ ไภมีม์ อุท์ทิศ๎ย ฯ  
๏ ทรงธรรม์เธอชี้ทาง แด่นางลูกภีมะแก้ว
ชี้ทางหนหนึ่งแล้ว บอกซ้ำอีกหน ฯ
ตตห์ ศา วาศ๎ปกลยา วาจา ทุห์เขน กร๎ษิตา
๏ นฤมลแสนโศกสร้อย สุรเสียงละห้อย
สระอื้นหมองศรี  
อุวาจ ทมยัน์ตี ตํ ไนษธํ กรุณํ วจห์ ฯ
๏ ทมยันตีนอบเกล้า ทูลจอมนิษัธเจ้า
ชัดถ้อยแถลงไข ฯ  
๏ อุเท๎วชเต เม ห๎ฤทยํ สีทัน์ต๎ยังคานิ สร๎วสห์
๏ อ้าใจเทวศเพี้ยง ภินท์พัง พระเอย
ตัวก็สั่นเทิ้มดัง จับไข้
ตว ปาร๎ถิว สํกัล๎ปํ จิน์ตยัน์ต๎ยาห์ ปุนห์ ปุนห์
อกกรมระบมฟัง พระตรัส
ยิ่งตรัสยิ่งหม่นไหม้ อกเพี้ยงเพลิงเรือง
ห๎ฤตราช๎ยํ ห๎ฤตท๎รว๎ยํ วิวัส๎ต๎รํ ก๎ษุต์ต๎ฤศัน๎วิตัม์
๏ เสียเมืองเสียทรัพย์แม้ ผ้าทรง หมดแล
ซํ้าอดเจียนพระองค์ จักม้วย
กถัม์ อุต์ส๎ฤช๎ย คัจ์เฉยัม์ อหํ ต๎วาง นิร๎ชเน วเน
จะทิ้งพระเดินดง แดนเถื่อน เดียวฤๅ
ข้าจะมิไปด้วย เพื่อนท้าวเธอไฉน
ศ๎ราน์ตัส๎ย เต ก๎ษุธาร๎ต์ตัส๎ย จิน์ตยานัส๎ย ตัต์ สุขัม์
๏ ยามไร้โภชนะทั้ง ทนทุกข์
หวลคิดเมื่อยามสุข เพื่อนท้าว
วเน โฆร มหาราช นาศยิษ๎ยาม๎ยหํ ก๎ลมัม์
ยามพระจะจำบุก ไพรท่อง เถื่อนนา
เมียจะตามทุกก้าว ปลอบไท้ทูลหัว
น จ ภาร๎ยาสมํ กิญ์จิท์ วิท๎ยเต ภิษชาม์ มตัม์
เอาษธํ สร๎วทุห์เขษุ สัต๎ยัม์ เอตัท์ พ๎รวีมิ เต ฯ
๏ ยามผัวเปนทุกข์เศร้า โศกศัลย์
เภษัชโอสถอัน วิเศษแล้
ไป่สู้มิ่งเมียขวัญ กลอยจิต ได้เลย
แพทย์ฉลาดรู้แท้ ดั่งนี้สัตยา ฯ
นล อุวาจ ๏ ฟังนารีรัตน์เว้า จึ่งพระนลผ่านเผ้า
ตอบถ้อยแจ่มจันทร์ ฯ  
๏ เอวัม์ เอตัท์ ยถาต์ถ ต๎วํ ทมยัน์ตี สุมัธ๎ยเม
๏ ทมยันตีแน่งน้อย กลอยใจ พี่อา
หล่อนกล่าวพี่เห็นจริง แน่แล้ว
นาส๎ติ ภาร๎ยาสมัม์ มิต๎รํ นรัส๎ยาร๎ต์ตัส๎ย เภษชัม์
เภษัชประเสริฐไหน ดับทุกข์ ได้ฮือ
หาเทียบเทียมเมียแก้ว ไป่มี
น จาหํ ต๎ยัก์ตุกามัส๎ ต๎วาง กิมร๎ถัม์ ภีรุ ศังกเส
๏ อ้าศรีพี่จักทิ้ง นฤมล ได้ฤๅ
เจ้าอย่าได้สงกา สักเทื้อ
ต๎ยเชยัม์ อหัม์ อาต๎มานํ น ไจวํ ต๎วาม์ อนิน์ทิเต ฯ
พี่นี้จะทิ้งตน ได้อยู่ นาแม่
แต่จะทิ้งนิ่มเนื้อ ไม่เลย ฯ
ทมยัน์ตี อุวาจ ๏ ทรามเชยจึ่งนอบเกล้า เฉลยพจน์พระผ่านเผ้า
พิระผู้ภรรดา ฯ  
๏ ยทิ มาง ต๎วัม์ มหาราช น วิหาตุม์ อิเหจ์ฉสิ
๏ แม้มหาราชเจ้า เอนดู ข้านา
จะไม่ทิ้งกลางผลู เวิกว้าง
ตัต์ กิมร๎ถํ วิทร๎ภาณาม์ ปัน์ถาห์ สมุปทิษ๎ยเต
เหตุไฉนจึ่งพระภู ธรนาถ
หมั่นบอกวิถีกว้าง สู่แคว้นแดนวิทรรภ์
อไวมิ จาหํ น๎ฤปเต น ตุ มาง ต๎ยัก์ตุม์ อร๎หสิ
๏ อันองค์นฤเบศร์ไซ้ร เมตตา ยิ่งแฮ
จะเจตน์ทิ้งภรรยา ไป่ได้
เจตสา ต๎วปก๎ฤษ๎เฏน มาง ต๎ยเชถา มหีปเต
หากจิตพระราชา คลุ้มคลั่ง นั้นแล
จึ่งจะทอดทิ้งให้ ละห้อยกลางผลู
ปันถานํ หิ มมาภีก์ษ๎ณัม์ อาข๎ยาสิ จ นโรต์ตม
๏ ดูสิพระเฝ้าบอก ทางสถล
ไฉนพระผู้มิ่งคน หมั่นชี้
อโตนิมิต์ตํ โศกัม์ เม วร๎ธยสยมโรปม
โอ้พระปิ่นสากล สมมติเทพ
ข้าโศกอยู่เช่นนี้ โศกซ้ำฤๅหาย
ยทิ จายัม์ อภิป๎รายส๎ ตว ช๎ญาตีน์ ว๎รเชท์ อิติ
๏ อภิปรายพระผ่านเผ้า ภูมินาถ ตรัสนา
ว่าจุ่งไปสู่ญาติ แห่งข้า
สหิตาว์ เอว คัจ์ฉาโว วิทร๎ภาน์ ยทิ มัน๎ยเส
ข้ายอมจะลีลาศ ตามสั่ง พระเอย
ต่อเมื่อพระบ่ายหน้า สู่แคว้นแดนวิทรรภ์
วิทร๎ภราชัส๎ ตัต๎ร ต๎วาง ปูชยิษ๎ยติ มานท
๏ จอมขัณฑ์จักรับท้าว ด้วยดี แน่นา
พระก็ตอบแทนที ถูกต้อง
เตน ต๎วัม์ ปูชิโต ราชัน์ สุขํ วัต์ส๎ยสิ โน ค๎ฤเห ฯ
พระจะเพิ่มสุขี สมยศ พระฮา
เนาอยู่คฤหาสน์ห้อง แห่งข้าเกษมสานต์ ฯ

๏ เรื่องพระนลสรรคที่ ๙ ดังนี้ ฯ

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ