อ๊อกซฟอด

​เมื่อเร็ว ๆ นี้ หลอดหะลิแฟกซ์ พูดวิทยุกระจายเสียงจากอ๊อกซฟอด ท่านผู้นั้นเป็นเสนาบดีในตำแหน่งหลอดเปสสิเดนต์ของสภา แลมีตำแหน่งเป็นหัวหน้า (Chancellor) ของมหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอดด้วย

คำพูดของท่านเป็นเรื่องการเมือง แต่ท่านพูดที่อ๊อกซฟอด ท่านจึงกล่าวถึงอ๊อกซฟอดด้วย ท่านว่าอ๊อกซฟอดเป็นคลังแห่งวิชาซึ่งทำให้เกิดปัญญาในคน เป็นแหล่งสำคัญชั้นเยี่ยมในการให้การศึกษา สำนักศึกษามีหน้าที่ต่อประเทศ เพราะเป็นผู้ให้วิชาแก่พวกที่จะอยู่ในตำแหน่งหัวหน้าของประเทศในอนาคต ​ประเทศใดจะจำเริญ แลมุ่งหมายจะรักษาไว้ซึ่งความจำเริญของตน ประเทศนั้นต้องยินดีต่อวิชาชนิดที่ก่อให้เกิดปัญญาในตัวคน ให้รู้จักความดีความงามแลความควรและไม่ควรในสิ่งทั้งหลาย ต้องรักคัลเชอร์แลรู้จักว่าอะไรเป็นคัลเชอร์ ซึ่งเป็นของสำคัญของประชุมชนยิ่งนัก พวกที่เห็นสิ่งเลวทรามแล้วเข้าใจว่าคือคัลเชอร์นั้นเป็นพวกสำคัญผิด หาใช่ผู้มีคัลเชอร์ไม่ คำที่กล่าวนี้ เทียบได้กับชาวป่าเถื่อน ซึ่งเมื่อเห็นลูกปัดเข้า ก็นึกว่าเพชร แต่การที่นึกว่าลูกปัดคือเพชรนั้น หาทำให้ลูกปัดเป็นเพชรไปได้ไม่

หลอดหะลิแฟ็กซ์กล่าวต่อไปว่า วิชาเป็นของสำคัญก็จริงอยู่ แต่วิชากับปัญญาเป็นของคนละอย่าง ผู้มีวิชาแล้ว ใช้วิชาปราศจากปัญญา ก็ใช่แต่จะเปล่าประโยชน์ อาจเป็นทางเสียประโยชน์ด้วย ผู้มีปัญญาถ้าไม่มีความรู้ ก็เหมือนช่างไม่มีเครื่องมือ ผู้มีความรู้ไม่มีปัญญา ก็เหมือนมีเครื่องมือแต่ไม่ได้เป็นช่าง ทั้ง ๒ ฝ่ายไม่อาจทำให้ศิลปวัตถุเกิดขึ้นได้

หลอดหะลิแฟ็กซ์กล่าวว่า สำนักศึกษาด้วยกัน ควรมี​สามัคคีแก่กัน ต้องทำงานกลมเกลียวกัน ต้องช่วยกันจึงจะได้ประโยชน์ส่วนกว้าง การแข่งกันย่อมเป็นของดี แต่ต้องแข่งกันโดยไม่ทำลายกัน จึงจะสำเร็จประสงค์ทั้ง ๒ ฝ่าย

ความสามารถอันสำคัญอย่างหนึ่งของบุคคล ก็คือความสามารถเข้าใจความเห็นของฝ่ายโน้นได้ เราไม่จำเป็นจะเห็นชอบตามความเห็นนั้น แต่เราต้องเข้าใจจึงจะนับว่าเราเป็นผู้สามารถ เราจะเข้าใจความเห็นใคร เราก็ต้องฟังเขาแสดงความเห็น เมื่อฟังแล้วจะไม่เห็นด้วยก็ตามที แต่ถ้าไม่ฟังก็ไม่เข้าใจ